Luật An toàn thực phẩm đã có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra một hành lang pháp lý chặt chẽ cho hoạt động quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm triển khai, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều bất cập cần được giải quyết một cách triệt để.
Một trong những vấn đề nổi bật là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra khó khăn trong việc phối hợp và xử lý vi phạm, làm giảm hiệu quả của công tác quản lý an toàn thực phẩm. Ngoài ra, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh. Trong khi đó, nguồn lực con người và kinh phí lại hạn chế, dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức, không đủ để ngăn chặn các vi phạm.
Một điểm yếu lớn khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm hiện nay là việc thiếu chú trọng vào hậu kiểm. Các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường, gây nguy cơ cho sức khỏe của người tiêu dùng. Ngoài ra, tình trạng quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến, nhằm ngăn chặn tình trạng quảng cáo sai sự thật và bảo vệ người tiêu dùng.
Dự thảo cũng đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Việc tăng mức phạt này nhằm tạo ra một cơ chế răn đe mạnh mẽ hơn đối với các tổ chức và cá nhân vi phạm, đồng thời thể hiện quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc bảo vệ an toàn thực phẩm.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Việc sửa đổi luật này cũng thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu của người dân và yêu cầu của quốc tế.
Để đảm bảo an toàn thực phẩm, người tiêu dùng cũng cần có kiến thức và kỹ năng trong việc lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn. Thông qua các kênh thông tin chính thức, người tiêu dùng có thể cập nhật kiến thức về an toàn thực phẩm và các quy định pháp luật liên quan.
Có thể thấy rằng, việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm là cần thiết và cấp bách. Với những điểm mới và đổi thay trong dự thảo luật, hy vọng rằng công tác quản lý an toàn thực phẩm tại Việt Nam sẽ có những chuyển biến tích cực, góp phần bảo vệ sức khỏe của người dân và nâng cao uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.