Trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng, nhiều công ty công nghệ đang áp dụng các mô hình làm việc đòi hỏi sự hy sinh cao độ để tăng tốc phát triển. Một trong những mô hình làm việc như vậy là mô hình 996, trong đó nhân viên làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày một tuần. Mô hình này đã trở thành tiêu chuẩn tại nhiều công ty Trung Quốc và đang lan rộng sang Mỹ.
Mô hình 996 bắt nguồn từ các công ty công nghệ Trung Quốc và đã gây ra nhiều tranh cãi về việc xóa bỏ cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Năm 2021, chính phủ Trung Quốc đã có những động thái trấn áp mô hình này, nhưng nhiều công ty vẫn âm thầm duy trì. Tại Mỹ, một số startup, chẳng hạn như Rilla tại Thung lũng Silicon, cho biết gần như toàn bộ đội ngũ 80 nhân viên đang tuân theo lịch trình 996.
Không dừng lại ở đó, một số công ty thậm chí đang tiến tới mô hình 007, làm việc từ nửa đêm đến nửa đêm, 7 ngày một tuần. Nhà đầu tư mạo hiểm người Anh Harry Stebbings cho rằng để xây dựng một công ty trị giá 10 tỷ USD, bạn phải sẵn sàng làm việc 7 ngày một tuần. Huawei là một ví dụ điển hình về văn hóa làm việc 007. Gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đã chuyển sang mô hình mới để vượt qua khó khăn khi bị đưa vào danh sách đen thương mại của Mỹ.
Bất chấp lệnh cấm của Mỹ, Huawei đã chuyển mình thành công từ một công ty viễn thông trở thành cái tên đáng gờm về AI tại Trung Quốc. CEO của Nvidia, Jensen Huang, cũng thừa nhận rằng mình không có sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, làm việc từ lúc thức dậy đến khi đi ngủ, suốt 7 ngày một tuần. Tại Nvidia, làm ngoài giờ hành chính là điều bình thường. Cựu nhân viên cho biết họ được kỳ vọng làm cật lực 7 ngày một tuần với công việc chất đống đến 2h sáng. Những nỗ lực này đã giúp giá cổ phiếu của Nvidia tăng vọt 1.600% trong 5 năm qua.
Không chỉ các công ty công nghệ lớn, một số startup cũng theo đuổi lịch trình 007 hoặc gần như vậy. Lịch trình vắt kiệt sức lao động này là điều họ cần vì thị trường vô cùng khốc liệt. Các startup AI đã huy động được 104,3 tỷ USD tại Mỹ trong nửa đầu năm, gần bằng mức 104,4 tỷ USD của cả năm 2024. CEO của startup AI Greptile, Daksh Gupta, thừa nhận ông tìm kiếm những nhân viên sẵn sàng làm 84 giờ mỗi tuần. Lịch trình vắt kiệt sức lao động này là điều cần thiết để chuyển những đồng đầu tư thành lợi nhuận và thị phần.
Việc các công ty công nghệ áp dụng mô hình làm việc khắc nghiệt như 996 và 007 đã đặt ra câu hỏi về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống của nhân viên. Trong khi một số công ty cho rằng đây là cách để đạt được thành công, thì những người khác lại lo ngại về tác động tiêu cực đến sức khỏe và tinh thần của nhân viên. Dù vậy, trong môi trường cạnh tranh gay gắt của ngành công nghệ, có thể thấy rằng nhiều công ty sẽ tiếp tục tìm cách đẩy mạnh phát triển, bất kể chi phí.
Các chuyên gia và nhà quản lý đang phải xem xét lại cách họ quản lý nhân viên và tìm kiếm giải pháp để duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Một số công ty đang bắt đầu tìm kiếm cách thức làm việc linh hoạt hơn, cho phép nhân viên có nhiều thời gian cho bản thân và gia đình hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, việc tìm ra giải pháp phù hợp cho cả công ty và nhân viên vẫn là một thách thức lớn.
Trong khi đó, các nhà lập pháp và cơ quan quản lý cũng đang để mắt đến vấn đề này. Tại Trung Quốc, chính phủ đã có những động thái để kiểm soát mô hình 996 và bảo vệ quyền lợi của nhân viên. Tương tự, tại Mỹ, các cơ quan quản lý cũng đang nghiên cứu các cách để đảm bảo rằng các công ty công nghệ không lạm dụng nhân viên của mình.
Cuối cùng, câu hỏi vẫn là liệu mô hình làm việc khắc nghiệt có thực sự dẫn đến thành công hay không. Trong khi một số công ty có thể đạt được thành công ngắn hạn, thì việc không cân bằng giữa công việc và cuộc sống có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực trong dài hạn. Việc tìm kiếm một mô hình làm việc cân bằng và bền vững vẫn là mục tiêu của nhiều công ty và nhà quản lý trong ngành công nghệ.