Các nhà khoa học đang lên tiếng cảnh báo về một hệ lụy không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, đặc biệt là ở Đông Á. Việc giảm thiểu ô nhiễm không khí, mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng, có thể đang vô tình đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu.
Nghiên cứu mới được đăng trên tạp chí Communications Earth & Environment đã chỉ ra rằng việc giảm ô nhiễm không khí tại Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm mất đi ‘hiệu ứng làm mát’ do bụi bẩn trong không khí gây ra. Những hạt bụi này trước đây có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất.
Khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ này đã biến mất. Điều này có nghĩa là ánh sáng mặt trời được hấp thụ nhiều hơn, dẫn đến tăng nhiệt độ. Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định rằng cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe.
Vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn. Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này, đã đưa ra một nhận định quan trọng: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’
Một số giải pháp được đề xuất bao gồm trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo. Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn. Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu.
Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Mục tiêu cuối cùng là giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và đảm bảo một tương lai bền vững cho hành tinh chúng ta.