Lo ngại về các chính sách mới và tương lai không chắc chắn của hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ đã khiến hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao cân nhắc rời bỏ quê hương. Điều này đã gây ra nguy cơ chảy máu chất xám, khi những nhân tài này tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài.
Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số những nhà khoa học đang cân nhắc rời Mỹ. Ông đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Sandberg cho biết rằng toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay.
Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.
Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.
Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.
Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.
James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.
Tình hình này đặt ra thách thức lớn cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ. Nếu hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao rời bỏ quê hương, nó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nghiên cứu và giáo dục mà còn gây ra thiệt hại lâu dài cho nền kinh tế và xã hội Mỹ.
Trong bối cảnh này, các trường đại học và viện nghiên cứu tại Mỹ cần phải nhanh chóng tìm ra giải pháp để giữ chân những nhân tài này. Đồng thời, chính phủ cũng cần phải xem xét lại các chính sách và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà khoa học và lao động trình độ cao.
Hiện tại, các nhà khoa học Mỹ đang chờ đợi phản hồi từ các trường đại học và viện nghiên cứu tại Pháp. Nếu họ được chấp nhận, họ sẽ phải chuẩn bị để bắt đầu lại sự nghiệp tại một đất nước mới.