Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã gây ra những tác động đáng kể đến tâm lý và tinh thần của người lao động. Theo báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h, các ngành như sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ đều bị ảnh hưởng bởi xu hướng này. Nỗi lo lắng về việc bị sa thải đã tăng lên rõ ràng, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc của người lao động.
Nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các đợt cắt giảm nhân sự. Các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính tập trung ở hai nhóm tuổi này. Ngược lại, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin dường như được duy trì ổn định. Sự thay đổi trong cơ cấu lao động đang đặt ra những thách thức mới cho cả doanh nghiệp và người lao động trong việc thích nghi và vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm của những người lao động bị mất việc đang gặp nhiều khó khăn. Thống kê cho thấy 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Những người lao động ở lại sau khi có đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, nhưng bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại. Cụ thể, gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực trong công việc, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể.
Trước những thách thức này, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã tinh gọn bộ máy để tối ưu hóa nguồn lực. Đồng thời, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng chủ yếu gắn với tăng trưởng và vận hành như kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề…
Lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trước những thách thức của thị trường lao động. Nếu như 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế về vấn đề tương tự.
Vieclam24h khuyến nghị các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi tiến hành cắt giảm nhân sự. Minh bạch và thẳng thắn trong giao tiếp, lắng nghe ý kiến của nhân viên và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động là điều quan trọng để duy trì sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp. Về phía người lao động, việc duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thay đổi, cùng với nỗ lực đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, sẽ giúp họ vượt qua những thách thức này.
Một thách thức khác mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt là khó khăn trong việc tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo khảo sát của Anphabe, 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận họ gặp khó khăn khi tuyển được người đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Khoảng cách giữa nhu cầu của thị trường lao động và kỹ năng của người lao động đang ngày càng gia tăng, đặt ra thách thức lớn cho cả doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo trong việc thu hẹp khoảng cách này.