Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Ông Trump cho rằng tổ chức này đang theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông đang theo đuổi.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ tuyên bố rút khỏi UNESCO. Trước đó, vào năm 2017, ông Trump cũng đã thực hiện động thái tương tự và quyết định này có hiệu lực từ năm 2019. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã quay trở lại tổ chức này. Nhưng dường như việc quay trở lại chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Việc rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026. Theo phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly, quyết định này được đưa ra vì UNESCO được cho là ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ, không phù hợp với chính sách mà người dân Mỹ đã lựa chọn.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia của Mỹ. Cơ quan này cho rằng UNESCO đang thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ, điều này trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Ngay sau khi nhận được thông tin về quyết định của Tổng thống Trump, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã lên tiếng. Bà Azoulay bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định này của ông Trump, nhưng cũng cho biết rằng điều này đã được lường trước và UNESCO đã có sự chuẩn bị cần thiết.
Bà Azoulay cũng cho biết rằng Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của UNESCO, và tổ chức này đã đa dạng hóa nguồn tài trợ. Tuy nhiên, việc Mỹ rút khỏi UNESCO có thể ảnh hưởng đến một số chương trình do Washington tài trợ.
Không chỉ có phản ứng từ trong nước và quốc tế, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đã lên tiếng về vấn đề này. Ông Macron viết trên mạng xã hội rằng: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”.
Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
UNESCO là một tổ chức chuyên ngành của Liên Hợp Quốc, được thành lập với mục tiêu đóng góp vào việc xây dựng hòa bình và sự hiểu biết giữa các quốc gia thông qua giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông.