Hiện tượng các nhân vật có ảnh hưởng (KOLs) và quảng cáo trên mạng xã hội đang trở thành xu hướng dẫn dắt tiêu dùng tại Việt Nam. Tuy nhiên, đi cùng với đó là hàng loạt rủi ro mà việc sử dụng KOLs trong quảng cáo có thể mang lại. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã lên tiếng về vấn đề này, nhấn mạnh rằng một trong những vấn đề nổi cộm là việc nhiều KOLs đăng bài giới thiệu sản phẩm nhưng không công khai mối quan hệ thương mại với nhãn hàng.
Không ít trường hợp quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng, che giấu thông tin sản phẩm, thậm chí tiếp tay cho hàng không rõ nguồn gốc đã được ghi nhận. Điều này cho thấy rằng, mặc dù KOLs có ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng, nhưng việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs vẫn còn nhiều thách thức. Hiện hành lang pháp lý chưa đủ rõ ràng để quản lý hoạt động này, và Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm pháp lý của KOLs khi tham gia quảng cáo.
Trong khi chờ khung pháp lý hoàn thiện, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và không vội tin vào những lời giới thiệu ‘có cánh’ trên mạng. Việc lựa chọn sản phẩm an toàn, rõ nguồn gốc và tìm hiểu thông tin từ nguồn tin cậy là cách tự bảo vệ mình thiết thực nhất. Người tiêu dùng cần có cái nhìn khách quan và không bị ảnh hưởng quá mức bởi những quảng cáo trên mạng xã hội.
Nhiều quốc gia trên thế giới đã nhận ra thách thức này và đã xây dựng hướng dẫn riêng để kiểm soát hoạt động quảng cáo qua KOLs. Tại Hàn Quốc, người có ảnh hưởng bắt buộc phải ghi rõ ‘bài viết tài trợ’ khi nhận tiền để quảng cáo. Nếu không tuân thủ, họ có thể bị xử phạt đến 30 triệu won. Còn tại Anh, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo yêu cầu KOLs phải minh bạch mối quan hệ thương mại trong từng bài đăng. Tại Mỹ, các quy định về quảng cáo cũng rất nghiêm ngặt, và các KOLs phải tuân thủ các quy định về việc tiết lộ mối quan hệ thương mại với nhãn hàng.
Có thể thấy, việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs là một thách thức lớn trong thời đại số. Tuy nhiên, với sự vào cuộc của các cơ quan quản lý và sự tỉnh táo của người tiêu dùng, chúng ta có thể hy vọng rằng tình trạng này sẽ được cải thiện trong thời gian tới. Việc xây dựng một môi trường quảng cáo lành mạnh và an toàn cho người tiêu dùng là mục tiêu cần được hướng tới.
Trong bối cảnh hiện nay, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các rủi ro khi sử dụng sản phẩm quảng cáo qua KOLs là rất cần thiết. Người tiêu dùng cần được trang bị kiến thức để có thể phân biệt được quảng cáo và thông tin thực tế, cũng như cách tự bảo vệ mình trước những quảng cáo sai sự thật.
Các quy định pháp luật hiện hành cần được xem xét và sửa đổi để phù hợp với thực tiễn. Quy định về trách nhiệm của KOLs trong việc quảng cáo sản phẩm cần được làm rõ, và các chế tài xử phạt cần được cụ thể hóa để có thể răn đe và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.