Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã gây ra những tác động đáng kể đến tâm lý và tinh thần của người lao động. Theo báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h, các ngành như sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ đều bị ảnh hưởng bởi xu hướng này. Nỗi lo lắng về việc bị sa thải đã tăng lên rõ ràng, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc của người lao động.

Nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các đợt cắt giảm nhân sự. Các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính tập trung ở hai nhóm tuổi này. Ngược lại, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin dường như được duy trì ổn định. Sự thay đổi trong cơ cấu lao động đang đặt ra những thách thức mới cho cả doanh nghiệp và người lao động trong việc thích nghi và vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm của những người lao động bị mất việc đang gặp nhiều khó khăn. Thống kê cho thấy 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Những người lao động ở lại sau khi có đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, nhưng bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại. Cụ thể, gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực trong công việc, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể.

Trước những thách thức này, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã tinh gọn bộ máy để tối ưu hóa nguồn lực. Đồng thời, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng chủ yếu gắn với tăng trưởng và vận hành như kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề…

Lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trước những thách thức của thị trường lao động. Nếu như 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế về vấn đề tương tự.

Vieclam24h khuyến nghị các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi tiến hành cắt giảm nhân sự. Minh bạch và thẳng thắn trong giao tiếp, lắng nghe ý kiến của nhân viên và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động là điều quan trọng để duy trì sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp. Về phía người lao động, việc duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thay đổi, cùng với nỗ lực đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, sẽ giúp họ vượt qua những thách thức này.

Một thách thức khác mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt là khó khăn trong việc tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo khảo sát của Anphabe, 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận họ gặp khó khăn khi tuyển được người đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Khoảng cách giữa nhu cầu của thị trường lao động và kỹ năng của người lao động đang ngày càng gia tăng, đặt ra thách thức lớn cho cả doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo trong việc thu hẹp khoảng cách này.

Làn sóng số hóa đang ngày càng mạnh mẽ và đã thổi bùng xu hướng tinh giản nhân sự tại nhiều ngân hàng ở Việt Nam. Số lượng nhân sự bị cắt giảm đã lên đến hàng nghìn người trong vài năm qua. Điều này không chỉ thể hiện nỗ lực tối ưu hóa chi phí mà còn cho thấy sự chuyển dịch chiến lược nhằm thích nghi với kỷ nguyên công nghệ.

Theo báo cáo tài chính quý II/2025, ngân hàng Lộc Phát (LPBank) đã tiến hành cắt giảm 367 nhân sự chỉ trong 3 tháng. Tổng số lao động đã bị tinh gọn trong 12 tháng qua lên đến 2.900 người, tương đương mức sụt giảm tới 24%. Sự sụt giảm này gây chú ý đặc biệt khi so sánh với quy mô nhân sự của ngân hàng này trước đó.

Không chỉ LPBank, nhiều ngân hàng thương mại khác cũng đang chứng kiến sự co hẹp mạnh mẽ về lực lượng lao động. Trong quý I/2025, Sacombank đã giảm 930 nhân viên, xuống còn 16.128 nhân viên. Điều này tương đương với mức giảm 5,45% so với cuối năm 2024. Trong suốt năm 2024, Sacombank cũng đã cắt giảm dần qua từng quý, từ 17.412 nhân viên xuống còn 17.058.

Tương tự, VIB ghi nhận mức giảm 495 người (4,37%) trong quý I/2025 và tổng cộng 750 người (6,47%) trong một năm qua tính đến cuối quý I/2025. TPBank cũng không nằm ngoài xu thế khi tiến hành tinh gọn 124 nhân sự trong 3 tháng đầu năm, tương đương 1,57%.

Nguyên nhân chính của làn sóng này xuất phát từ nhu cầu tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu quả hoạt động nhờ số hóa. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ông Vũ Văn Tiền – Phó Chủ tịch HĐQT ABBank – đã nhấn mạnh: “Chúng tôi đã và đang tiến hành tinh giảm bộ máy mạnh mẽ, có những bộ phận giảm 30-40% để cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả.”

Ông Tiền cũng chia sẻ rằng ABBank đã đầu tư mạnh vào hệ thống công nghệ suốt nhiều năm qua. Việc này song song với việc giao việc kèm chỉ tiêu buộc nhân sự sử dụng công nghệ hiệu quả hơn.

Trong khi đó, TPBank đã đẩy mạnh tự động hóa bằng việc đưa hàng trăm robot vào thay thế các tác vụ lặp đi lặp lại tại các bộ phận vận hành, giao dịch. Theo Tổng giám đốc Nguyễn Hưng, điều này giúp nhân sự chuyển từ những công việc thủ công sang các nhiệm vụ đòi hỏi sáng tạo và giá trị gia tăng cao hơn.

Một điểm đáng chú ý là song song với việc tinh gọn nhân sự truyền thống, các ngân hàng vẫn tăng cường tuyển dụng nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). Đây được xem là bước “chuyển mình” để đáp ứng yêu cầu phát triển ngân hàng số, chứ không phải là dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng lao động.

Các khảo sát khách hàng trong ngành ngân hàng cho thấy rằng số lượng phòng giao dịch giờ đây không còn là thước đo phản ánh mức độ phủ sóng hay sức cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường. Thay vào đó, chỉ số lượng giao dịch trực tuyến mới là thước đo quan trọng thể hiện khả năng tiếp cận và phục vụ khách hàng trong kỷ nguyên số.

Do đó, điều tất yếu là số lượng phòng giao dịch sẽ được tinh gọn, kéo theo việc cắt giảm nhân sự, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Việc cắt giảm nhân sự phản ánh sự dịch chuyển trọng tâm trong chiến lược phát triển của các ngân hàng. Các ngân hàng đang chuyển hướng từ mở rộng mạng lưới vật lý sang tối ưu hóa nền tảng số. Họ giảm phụ thuộc vào nguồn lực lao động truyền thống và tập trung vào tuyển dụng các vị trí chiến lược như phân tích dữ liệu, phát triển sản phẩm số, quản trị rủi ro công nghệ và an ninh mạng.

Bên cạnh đó, việc giảm nhân sự cũng góp phần kiểm soát chi phí hoạt động. Điều này giúp các ngân hàng duy trì và cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Làn sóng số hóa và tinh giản nhân sự trong ngành ngân hàng không chỉ là hiện tượng tại Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu. Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm sao để đảm bảo chất lượng dịch vụ không bị ảnh hưởng khi giảm nhân sự. Đồng thời, các ngân hàng cần nâng cao năng lực cạnh tranh bằng công nghệ và con người phù hợp với xu thế mới.

Sự chuyển dịch này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đào tạo lại lực lượng lao động. Mục tiêu là giúp họ thích ứng với vai trò mới trong môi trường số hóa – nơi công nghệ là công cụ, còn con người vẫn là trung tâm.

Ngày 23/04/2025, trong bối cảnh các ngân hàng đang tích cực triển khai chuyển đổi số và tái cấu trúc hoạt động, nhiều đơn vị đã công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và chi nhánh giao dịch. Điều này đã “báo động” làn sóng mất việc của nghề ngân hàng, vốn được coi là “hot” trong nhiều năm gần đây.

Chuyển Đổi Số Mạnh Mẽ Trong Ngành Ngân Hàng

Tháng 4 này là mùa đại hội cổ đông của các doanh nghiệp và ngân hàng. Trong tuần cuối của tháng 4, có đến 17 ngân hàng tổ chức đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ). Một trong những vấn đề được quan tâm trong các đại hội này là vấn đề nhân sự của các ngân hàng.

Cắt Giảm Nhân Sự Và Chi Nhánh Giao Dịch

VietinBank là ngân hàng đầu tiên trong nhóm Big4 thực hiện cắt giảm hệ thống giao dịch. Theo kế hoạch, VietinBank dự kiến sẽ cắt giảm hàng trăm điểm giao dịch nhằm tinh gọn hệ thống trong năm 2025. Thay vào đó, ngân hàng sẽ sử dụng ứng dụng nền tảng số để nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

ABBank cũng cho biết sẽ tiếp tục tinh gọn và tối ưu hóa bộ máy vận hành nhằm giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả. Ngân hàng này sẽ thu gọn số lượng đầu mối tại hội sở, tăng cường trách nhiệm giám sát của các bộ phận vận hành và hỗ trợ.

Làn Sóng Cắt Giảm Sẽ Còn Tiếp Diễn

Các công ty chứng khoán phân tích rằng việc cắt giảm nhân sự ngân hàng sẽ tiếp tục mạnh mẽ trong 2025 khi các ngân hàng đang đẩy mạnh chuyển đổi số và tái cấu trúc hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí.

Nhiều chuyên gia dự đoán rằng trong vài năm tới, công nghệ AI sẽ phát triển mạnh mẽ, thay thế nhiều việc làm, đặc biệt trong ngành ngân hàng.

Đại diện một ngân hàng nhóm Big4 cho biết rằng trong giai đoạn hiện nay, ngành ngân hàng không thể đứng ngoài cuộc tinh giản bộ máy, nhân sự và sáp nhập tỉnh. Các ngân hàng sẽ tùy thuộc vào dư địa tăng trưởng của từng địa phương, chi nhánh để lên kế hoạch cắt giảm cho phù hợp với lộ trình, chiến lược tăng trưởng của mình.