Lo ngại về các chính sách mới và tương lai không chắc chắn của hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ đã khiến hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao cân nhắc rời bỏ quê hương. Điều này đã gây ra nguy cơ chảy máu chất xám, khi những nhân tài này tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài.

Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số những nhà khoa học đang cân nhắc rời Mỹ. Ông đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Sandberg cho biết rằng toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay.

Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.

Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.

Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.

Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.

James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.

Tình hình này đặt ra thách thức lớn cho hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ. Nếu hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao rời bỏ quê hương, nó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nghiên cứu và giáo dục mà còn gây ra thiệt hại lâu dài cho nền kinh tế và xã hội Mỹ.

Trong bối cảnh này, các trường đại học và viện nghiên cứu tại Mỹ cần phải nhanh chóng tìm ra giải pháp để giữ chân những nhân tài này. Đồng thời, chính phủ cũng cần phải xem xét lại các chính sách và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà khoa học và lao động trình độ cao.

Hiện tại, các nhà khoa học Mỹ đang chờ đợi phản hồi từ các trường đại học và viện nghiên cứu tại Pháp. Nếu họ được chấp nhận, họ sẽ phải chuẩn bị để bắt đầu lại sự nghiệp tại một đất nước mới.

Giáo viên mầm non sẽ có cơ hội nghỉ hưu trước 5 tuổi nếu có nguyện vọng từ năm 2026. Luật Nhà giáo 2025, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, quy định rằng giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi.

Căn cứ Điều 26 Luật Nhà giáo 2025, nhà giáo trong cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 tuổi. Trường hợp có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Trước đó, theo Bộ luật Lao động 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Tính đến năm 2026, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là 61 tuổi 6 tháng đối với nam và 57 tuổi đối với nữ. Do đó, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng sẽ được nghỉ hưu ở tuổi 56 tuổi 6 tháng trở lên đối với nam và 52 tuổi trở lên đối với nữ.

Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu và chính sách nghỉ hưu trước tuổi này được xem là một trong những chính sách có lợi cho nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non, giúp họ có thể nghỉ hưu sớm hơn và giảm bớt gánh nặng công việc. Điều này cũng thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đến sức khỏe và đời sống của giáo viên, đặc biệt là trong giai đoạn họ đã cống hiến nhiều cho công việc giáo dục.

Nhìn chung, chính sách nghỉ hưu trước tuổi cho giáo viên mầm non từ năm 2026 sẽ giúp họ có cơ hội nghỉ hưu sớm hơn, giảm bớt áp lực công việc và có thời gian chăm sóc sức khỏe, gia đình. Để biết thêm thông tin chi tiết về chính sách này, có thể tham khảo thêm các thông tin trên Kiểm toán và các trang thông tin chính thức của Việt Nam.

Từ ngày 1/8/2025, hàng loạt chính sách mới về kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, bao gồm các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xác định trị giá hải quan hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, mức đóng bảo hiểm y tế, kết nối và chia sẻ dữ liệu trong giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước, và nhiều quy định khác.

Cụ thể, Nghị định số 119/2025/NĐ-CP quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, có hiệu lực từ ngày 1/8/2025. Theo đó, các cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính có trách nhiệm xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với hạn ngạch được phân bổ.

Nghị định số 167/2025/NĐ-CP quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm quốc tế và phí vận tải quốc tế.

Ngoài ra, Nghị định số 179/2025/NĐ-CP quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng.

Bên cạnh đó, Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế sẽ được điều chỉnh, với mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại các điểm a, c, d và e khoản 1 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Cũng từ ngày 15/8/2025, Nghị định số 194/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Giao dịch điện tử về cơ sở dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu, dữ liệu mở phục vụ giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước có hiệu lực. Theo đó, dữ liệu trong cơ quan Nhà nước phải được chia sẻ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các trường hợp cần thiết.

Cuối cùng, Nghị định số 196/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự có hiệu lực từ ngày 3/8/2025. Theo đó, các giấy tờ được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế, giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Xem thêm thông tin chi tiết tại các trang thông tin điện tử của Chính phủ và các cơ quan có liên quan.

Metro TP Hồ Chí Minh vừa triển khai một chính sách mới nhằm khuyến khích sử dụng giao thông thân thiện với môi trường. Theo đó, khách hàng được phép mang xe đạp gấp lên tàu trong túi đựng. Chính sách thí điểm này sẽ kéo dài trong ba tháng và được thực hiện bởi Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP Hồ Chí Minh (HURC1).

Theo quy định, khách hàng chỉ được phép mang theo xe đạp cá nhân nếu đã gấp gọn và cho vào túi đựng. Điều này nhằm đảm bảo rằng không gian trên tàu không bị cản trở và an toàn vận hành được duy trì. Người mang xe đạp phải chịu trách nhiệm kiểm soát tài sản của mình, không được để ảnh hưởng đến các thiết bị trên tàu cũng như gây phiền toái cho hành khách khác. Ngoài ra, việc sử dụng xe đạp trong khuôn viên nhà ga và trên tàu không được phép.

Giải pháp này nhắm đến việc tăng cường sự hấp dẫn của việc sử dụng metro, đặc biệt là đối với nhóm hành khách cần di chuyển từ nhà đến ga hoặc từ ga đến nơi làm việc trong cự ly ngắn. Việc kết hợp xe đạp với phương tiện công cộng như metro không chỉ giúp giảm thiểu ùn tắc giao thông mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

Trước đó, mô hình cho phép hành khách mang xe đạp gấp lên tàu điện đã được áp dụng tại tuyến Cát Linh – Hà Đông ở Hà Nội. Sự thành công của mô hình này đã mở ra hướng phát triển giao thông tích hợp tại TP Hồ Chí Minh.

Tuyến metro Bến Thành – Suối Tiên, với chiều dài gần 20 km, bao gồm ba ga ngầm và 11 ga trên cao, đã được đưa vào khai thác từ tháng 12/2023. Tổng mức đầu tư của dự án lên đến hơn 43.700 tỷ đồng. Trong tháng đầu tiên sau khi khai thác, tuyến metro này đã cung cấp dịch vụ miễn phí vé cho hành khách.

Sau hơn 7 tháng vận hành, tàu điện đã phục vụ hơn 10 triệu lượt khách. Trung bình mỗi ngày, tuyến metro này đã đạt trên 52.300 lượt khách, vượt mục tiêu đề ra. Sự phát triển của hệ thống metro tại TP Hồ Chí Minh không chỉ giúp đa dạng hóa phương tiện công cộng mà còn đóng góp vào việc xây dựng một môi trường giao thông thân thiện và bền vững.

Nhiều quy định mới sẽ có hiệu lực từ tháng 8, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nhà nước, quy trình hợp pháp hóa lãnh sự, hồ sơ con nuôi, hỗ trợ công chức và việc tiếp nhận thông tin về sự cố thiên tai.

Đối với doanh nghiệp nhà nước, theo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ phải rà soát và sửa đổi điều lệ, quy chế tài chính và quy chế nội bộ để phù hợp với quy định mới. Việc này cần phải hoàn thành trước ngày 31/12/2026. Trong thời gian chờ sửa đổi, doanh nghiệp có thể tạm áp dụng các quy định hiện hành nếu không trái với luật mới.

Về hợp pháp hóa lãnh sự, Nghị định số 196/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/2011 về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự (có hiệu lực từ 3/8) quy định các giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự. Điều này sẽ giúp giảm thiểu thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức.

Thông tư số 10/2025 của Bộ Tư pháp sửa đổi, bổ sung về việc ghi chép, sử dụng, quản lý và lưu trữ sổ, mẫu giấy tờ, hồ sơ nuôi con nuôi có hiệu lực từ ngày 4/8. Thông tư này sẽ giúp thống nhất quy trình và mẫu giấy tờ trong lĩnh vực nuôi con nuôi.

Ba nghị quyết của Quốc hội về quyết định, điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng giao thông quan trọng sẽ có hiệu lực từ 11/8. Những dự án này sẽ góp phần phát triển hệ thống giao thông của đất nước.

Nghị định 179/2025 của Chính phủ quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng. Nghị định này sẽ giúp khuyến khích và hỗ trợ công chức cấp xã, công chức Sở Tư pháp, viên chức ngoại giao, lãnh sự, công chức Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp trong việc thực hiện nhiệm vụ.

Nghị định số 200/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng thủ dân sự có hiệu lực thi hành từ ngày 23/8. Theo đó, số điện thoại 112 sẽ tiếp nhận nội dung thông tin về sự cố, thiên tai, thảm họa, những nguy cơ xảy ra, yêu cầu trợ giúp của tổ chức, cá nhân. Điều này sẽ giúp tăng cường hiệu quả trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin về sự cố thiên tai.

Trong năm 2025, nhiều cơ chế và chính sách mới đang được hoàn thiện nhằm tri ân và chăm sóc người có công một cách toàn diện và thiết thực hơn. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước trong công tác ‘Đền ơn đáp nghĩa’. Tiếp nối truyền thống ‘Đền ơn đáp nghĩa’, Cục Người có công (Bộ Nội vụ) đang phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát và xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 131/2021/NĐ-CP. Nghị định này quy định chi tiết và biện pháp thi hành Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng.

Dự kiến trình Chính phủ trong quý IV năm 2025, nghị định mới sẽ kế thừa, sửa đổi, bổ sung từ thực tiễn và phản ánh các nội dung mới phát sinh. Song song với đó, hồ sơ Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến và thanh niên xung phong cơ sở miền Nam tham gia kháng chiến giai đoạn 1965-1975 cũng đang được hoàn thiện để trình Chính phủ trong quý III năm nay.

Bộ LĐTB&XH (nay là Bộ Nội vụ) đã ban hành Thông tư số 05/2025/TT-BLĐTBXH ngày 28/02/2025, quy định định mức kinh tế kỹ thuật cho dịch vụ giám định ADN, xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi hơn trong xác định danh tính liệt sĩ – một việc làm mang tính nhân văn sâu sắc.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Cục Người có công đã tiếp nhận 397 mẫu hài cốt liệt sĩ để giám định ADN. Cục cũng thực hiện thẩm định hồ sơ công nhân liệt sĩ, trình Bộ, trình Thủ tướng Chính phủ cấp mới 196 Bằng Tổ quốc ghi công; cấp lại 1.959 Bằng Tổ quốc ghi công; cấp trích lục 56 hồ sơ liệt sĩ.

Không chỉ dừng ở xây dựng thể chế, việc chăm lo đời sống người có công tiếp tục được ưu tiên. Chủ tịch nước đã ký các Quyết định về việc tặng quà người có công với cách mạng nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm ngày thành lập nước.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1254/QĐ-TTg ngày 24/6/2025 kiện toàn Ban Quản lý Quỹ Đền ơn đáp nghĩa Trung ương và Công điện số 102/CĐ-TTg ngày 30/6/2025 yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương ưu tiên triển khai các nhiệm vụ liên quan đến chính sách người có công.

Bộ Nội vụ cũng ban hành hướng dẫn triển khai các quyết định của Chủ tịch nước về tặng quà, đồng thời đôn đốc thực hiện Quyết định số 21/2024/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về hỗ trợ nhà ở đối với người có công và thân nhân liệt sĩ giai đoạn 2023-2025.

Hướng đến kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, các hoạt động tưởng niệm, tri ân đang diễn ra trên cả nước. Một trong những điểm nhấn là Cuộc gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử cấp Trung ương do Bộ Nội vụ tổ chức tại Hà Nội.

Đây là dịp để tri ân sâu sắc tới các đồng chí cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân nhân, Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến, nhân chứng lịch sử; người có công với cách mạng qua các thời kỳ; đại diện thân nhân liệt sỹ có nhiều đóng góp trong sự nghiệp cách mạng, chiến đấu, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

Cùng với đó là chuỗi hoạt động thiết thực, đầy xúc động như: Dâng hương tưởng niệm, thắp nến tri ân tại các nghĩa trang liệt sĩ, phát động phong trào thanh niên chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ, chỉnh trang công trình ghi công liệt sĩ, vận động Quỹ Đền ơn đáp nghĩa Trung ương, tổ chức thăm hỏi, tặng quà tại các địa phương và trung tâm điều dưỡng người có công.

Tri ân không chỉ bằng lời nói, mà bằng hành động, những chính sách, hoạt động ý nghĩa đang góp phần khẳng định đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’ của dân tộc Việt Nam.