Cộng tác viên (CTV) dân số đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các chính sách dân số đến với người dân. Họ là những người tận tâm, nhiệt huyết và không quản ngại khó khăn để thực hiện nhiệm vụ này. Để làm tốt công tác dân số, CTV dân số phải có khả năng dân vận, vận động và tuyên truyền hiệu quả.

Chị Doãn Thị Việt Thanh, CTV dân số thôn Giai Lệ, xã Tiên Hoa, là một trong những người đã và đang thực hiện tốt công việc này. Chị cho biết, để tuyên truyền hiệu quả, cần phải nắm vững danh sách các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, rà soát từng đối tượng để có cách tuyên truyền phù hợp. Bên cạnh đó, chị áp dụng phương pháp gặp họ ở đâu sẽ vận động, tuyên truyền ở đó, lồng ghép tuyên truyền vào các cuộc nói chuyện, vì vậy hiệu quả tuyên truyền cao hơn.

Bà Trần Thị Gấm, CTV dân số thôn Hạ Cát, xã Quang Hưng, cũng là một tấm gương tiêu biểu trong công tác dân số. Với 30 năm kinh nghiệm trong công việc này, bà đã trở nên thân thuộc với mỗi hộ gia đình trong thôn và luôn miệt mài với công việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số. Bà Gấm cho biết, trước đây, khi đến một số gia đình, do nhận thức hạn chế nên một số người tỏ ra lạnh nhạt, nhưng bà kiên trì tìm hiểu hoàn cảnh, khéo léo, nắm tâm lý từng người, sau đó tuyên truyền, vận động bằng tất cả những kinh nghiệm, kiến thức của mình.

Nhờ sự đóng góp tích cực của các CTV dân số như bà Gấm, hằng năm gần 90% số người cao tuổi của thôn được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần trong năm; 100% số trẻ em trong độ tuổi được uống vitamin A và tiêm phòng theo quy định; hơn 70% số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; 100% số phụ nữ mang thai được tư vấn, khám sức khỏe và tiêm phòng uốn ván; hơn 60% số phụ nữ mang thai được khám sàng lọc trước sinh…

Theo số liệu của Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, sau khi hợp nhất tỉnh, hiện nay, toàn tỉnh có hơn 3.900 CTV dân số. Những bước chân của CTV dân số in dấu trên mọi ngõ ngách của từng khu dân cư, từng thôn, xóm làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, giúp Trạm y tế địa phương có những số liệu tin cậy, cập nhật về công tác dân số. Từ đó, tham mưu với chính quyền địa phương đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dân số, nâng cao sức khỏe và trình độ dân trí của người dân.

Đồng chí Phạm Văn Khởi, Chi cục trưởng Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, cho biết: Hằng năm, chi cục và các đơn vị làm công tác dân số trong tỉnh đều tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kỹ năng, phương pháp truyền thông, vận động cho đội ngũ CTV dân số. Bên cạnh đó, cung cấp thông tin, kiến thức về công tác dân số như: Sàng lọc trước sinh và sơ sinh; chăm sóc sức khỏe vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh… giúp đội ngũ CTV dân số có thêm kiến thức để phục vụ cho công việc.

Khi đề cập đến sự tăng trưởng dân số và những tác động tiềm tàng đối với nền kinh tế, một khái niệm quan trọng được đưa ra là “đỉnh dân số”. Đây là mức dân số cao nhất mà một quốc gia đạt được trước khi bắt đầu giảm. Một dự báo gần đây chỉ ra rằng Mỹ, với tư cách là nền kinh tế hàng đầu thế giới, có khả năng chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này. Điều này bao hàm rằng dân số của Mỹ có thể tiếp tục tăng trưởng sau năm 2100.

Dựa vào dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên Hợp Quốc, thông tin về thời điểm đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên toàn cầu đã được cung cấp. Báo cáo này đã tính toán đến các yếu tố quan trọng như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra các dự báo chính xác. Các dự báo chỉ ra rằng nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.

Ngược lại, phần lớn các nền kinh tế tại châu Á và châu Âu hiện đang chứng kiến sự ổn định về dân số hoặc đang bắt đầu xu hướng giảm. Riêng đối với Việt Nam, theo các dự báo, nước ta sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đặt ra những thách thức cũng như cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực một cách hiệu quả, đồng thời đảm bảo cung cấp các dịch vụ xã hội và kinh tế cần thiết cho một dân số đang tăng.

Việc nắm bắt được xu hướng dân số đóng vai trò quan trọng giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đề ra những quyết sách phù hợp. Điều này sẽ hỗ trợ cho sự phát triển bền vững trong tương lai, không chỉ về mặt kinh tế mà còn về các mặt xã hội và môi trường. Qua việc hiểu rõ những thay đổi trong dân số, chính phủ và các tổ chức có thể chủ động xây dựng chiến lược nhằm tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao chất lượng cuộc sống và đảm bảo sự phát triển lâu dài.

Xu hướng dân số thế giới đang có những biến động đáng kể. Các quốc gia cần có những chiến lược phù hợp để ứng phó với những thay đổi này. Việc dự báo và phân tích dân số không chỉ giúp các quốc gia chuẩn bị cho tương lai mà còn góp phần vào sự ổn định và phát triển của thế giới.

Tuổi thọ trung bình của người dân Nhật Bản tiếp tục duy trì ở mức cao, với phụ nữ Nhật Bản dẫn đầu bảng xếp hạng trong 40 năm liên tiếp. Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản vừa công bố báo cáo mới nhất, trong đó ghi nhận tuổi thọ trung bình của phụ nữ nước này vào năm 2024 đạt 87,13 tuổi, giảm nhẹ 0,01 tuổi so với năm trước đó. Về mặt tổng thể, tuổi thọ trung bình của phụ nữ Nhật Bản vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu trên toàn thế giới.

Đối với nam giới, tuổi thọ trung bình được ghi nhận là 81,09 tuổi, không thay đổi so với năm trước. Tuy nhiên, xếp hạng của nam giới Nhật Bản đã vươn lên vị trí thứ 6 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có số liệu thống kê và công bố tuổi thọ. Các nước xếp trên nam giới Nhật Bản bao gồm Thụy Điển, Thụy Sĩ, Na Uy và một số quốc gia khác.

Báo cáo của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản cũng đưa ra thông tin về xu hướng thay đổi trong tỷ lệ tử vong. Cụ thể, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch đã giảm đáng kể trong thời gian qua. Tuy nhiên, số lượng người tử vong do tuổi già sức yếu lại gia tăng nhanh chóng. Hiện nay, tỷ lệ người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên trong cơ cấu dân số của Nhật Bản đã tăng lên mức 30%, mức cao nhất từ trước đến nay. Đặc biệt, nhóm người từ 75 tuổi trở lên đang chiếm khoảng 18% tổng dân số.

Theo dự tính của các chuyên gia, nếu tốc độ lão hóa dân số và giảm tự nhiên tiếp tục kéo dài như hiện nay, đến năm 2040, tỷ lệ người cao tuổi của Nhật Bản có thể đạt khoảng 35% và có thể cao hơn. Đối mặt với tình trạng này, chính phủ Nhật Bản đang coi đây là tình trạng khẩn cấp ở cấp độ quốc gia. Nhiều biện pháp đồng bộ đang được áp dụng để giải quyết thách thức lớn về dân số lão hóa mà Nhật Bản đang phải đối mặt.

Để đối phó với tốc độ lão hóa dân số, chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp toàn diện. Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản đang hợp tác chặt chẽ với các cơ quan khác để đưa ra các chính sách phù hợp.