Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính mới đây đã có cuộc tiếp xúc với ông Yukihito Honda, Tổng Giám đốc điều hành khối Phát triển Đô thị Đa dạng của Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) tại Trụ sở Chính phủ. Tại buổi gặp gỡ, Thủ tướng đánh giá cao các dự án đầu tư của Tập đoàn Sumitomo tại Việt Nam, nhấn mạnh những dự án này không chỉ có quy mô lớn mà còn có tác động lan tỏa tới phát triển kinh tế – xã hội tại các địa phương. Những đóng góp của tập đoàn đã giúp thúc đẩy mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nhật Bản.

Thủ tướng Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao việc các khu công nghiệp do Tập đoàn Sumitomo đầu tư đã thu hút 6 tỷ USD đầu tư và giải quyết việc làm cho hơn 90 nghìn lao động. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước mà còn giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia.

Trong buổi tiếp xúc, Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Sumitomo tiếp tục mở rộng các hoạt động đầu tư tại Việt Nam với tiến độ triển khai nhanh và hiệu quả hơn. Đặc biệt, tập đoàn nên tập trung vào những lĩnh vực mà mình có thế mạnh như cơ sở hạ tầng, tài chính, bất động sản, giao thông vận tải, đường sắt, điện tử, hóa chất, nông nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp, thành phố thông minh, logistics, chuyển đổi số, và chuyển đổi xanh. Thủ tướng mong muốn Tập đoàn Sumitomo trở thành nhà đầu tư chiến lược, đóng góp tích cực cho kinh tế Việt Nam, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn.

Ông Yukihito Honda cho biết, Tập đoàn Sumitomo đang tích cực tham gia vào một số dự án lớn tại Việt Nam, bao gồm Dự án Thành phố thông minh Bắc Hà Nội, các khu công nghiệp tại Hà Nội, Hưng Yên, Phú Thọ, Thanh Hóa, Quảng Trị, và dự án đường sắt trong đô thị số 1 tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra, tập đoàn cũng đã hoàn thành dự án nhiệt điện BOT Vân Phong I công suất 1.320 MW. Tổng Giám đốc điều hành Khối Phát triển Đô thị Đa dạng của Tập đoàn Sumitomo đề nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục hỗ trợ tập đoàn trong việc triển khai các dự án hiện có và dự án mới, bao gồm Dự án Nhà máy Điện khí Vân Phong 2.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh Tập đoàn Sumitomo quan tâm đến các dự án đầu tư mới tại Việt Nam, đặc biệt là Dự án Khu công nghiệp Thanh Hóa và Thành phố thông minh Bắc Hà Nội. Thủ tướng khẳng định, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương sẽ hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản, trong đó có Tập đoàn Sumitomo, triển khai hoạt động đầu tư kinh doanh có hiệu quả và bền vững tại Việt Nam. Các hoạt động đầu tư sẽ được thực hiện theo hướng công khai, minh bạch, giảm thủ tục hành chính và tuân thủ quy định của pháp luật.

Thủ tướng ủng hộ Tập đoàn Sumitomo phối hợp chặt chẽ với Hà Nội để xây dựng Thành phố thông minh Bắc Hà Nội hiện đại, văn minh, mang bản sắc văn hóa của cả Nhật Bản và Việt Nam. Dự án này sẽ được khởi công cùng với các công trình, dự án nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2.9. Về Dự án Nhà máy Điện khí Vân Phong 2, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương nghiên cứu và có phản hồi đối với đề xuất của Tập đoàn Sumitomo liên quan tới Quy hoạch điện VIII. Thủ tướng đề nghị tập đoàn phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương để sớm có đáp án về dự án.

Một bước tiến quan trọng đã được đạt được trong lĩnh vực phát triển phần cứng lượng tử với việc tạo ra một con chip có khả năng tạo ra và duy trì ánh sáng lượng tử ổn định. Điều đáng chú ý là con chip này được sản xuất bằng quy trình công nghệ CMOS 45 nm phổ biến, vốn được sử dụng để sản xuất các bộ xử lý như x86 hay ARM.

Con chip này chứa 12 vòng silicon cực nhỏ, gọi là “bộ cộng hưởng vòng vi mô”, mỗi vòng có khả năng tạo ra các cặp hạt ánh sáng (photon) với tính chất lượng tử đặc biệt. Đây là nền tảng cho nhiều công nghệ lượng tử hiện đại. Trước đây, để tạo ra photon, cần đến những thiết bị phòng thí nghiệm cồng kềnh và phức tạp. Tuy nhiên, con chip này không chỉ tạo ra ánh sáng lượng tử mà còn giúp giữ cho ánh sáng đó luôn ổn định.

Các bộ cộng hưởng vòng vi mô tuy mạnh nhưng lại dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi nhỏ trong nhiệt độ hay sai số trong quá trình chế tạo, khiến chúng hoạt động lệch pha và làm ngắt dòng photon. Để khắc phục, nhóm nghiên cứu đã thiết kế một cơ chế tự điều chỉnh được tích hợp ngay trên chip. Mỗi bộ cộng hưởng đều có một đi-ốt quang nhỏ để theo dõi hiệu suất hoạt động, cùng với bộ gia nhiệt siêu nhỏ và mạch điều khiển đi kèm, cho phép điều chỉnh tức thì khi có sai lệch.

Nhờ hệ thống này, cả 12 bộ cộng hưởng có thể vận hành đồng bộ một cách ổn định, mà không cần đến thiết bị ngoại vi cồng kềnh như trong các phòng thí nghiệm. Đây là một bước tiến nhỏ nhưng có ý nghĩa rất lớn, cho thấy chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng các hệ thống lượng tử ổn định và có thể lặp lại trong môi trường sản xuất công nghiệp.

Con chip trong nghiên cứu này được phát triển cùng với GlobalFoundries và Ayar Labs, một công ty đi đầu trong công nghệ kết nối quang học phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống máy tính hiệu năng cao. Việc con chip lượng tử này có điểm chung với thế giới AI không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Công nghệ quang tử cũng có thể mở ra hướng phát triển cho máy tính lượng tử ở quy mô lớn.

Không khó để hình dung một tương lai nơi phần cứng AI và lượng tử cùng được sản xuất trên một nền tảng silicon chung. Thực tế, Nvidia cũng đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực này, nên tốc độ phát triển trong thời gian tới có thể sẽ còn nhanh hơn nữa. Khái niệm “nhà máy ánh sáng lượng tử” không chỉ là cách nói hình tượng. Giống như chip điện tử truyền thống cần dòng điện, hay mạng quang học cần ánh sáng laser, công nghệ lượng tử trong tương lai cũng sẽ cần nguồn ánh sáng lượng tử ổn định và đáng tin cậy.

Bằng việc chứng minh có thể tạo ra và duy trì nguồn sáng này trực tiếp trên chip silicon, đồng thời có thể sao chép và sản xuất hàng loạt, nhóm nghiên cứu đã cho thấy phần cứng lượng tử hoàn toàn có thể vươn ra khỏi phòng thí nghiệm và bước vào sản xuất đại trà như cách mà máy tính truyền thống đã làm được.

Trong giai đoạn hiện nay, việc xây dựng và phát triển hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số đang trở thành một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Trung tâm Công nghệ thông tin của Bộ Khoa học và Công nghệ đã và đang đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực này. Với vai trò là hạt nhân về công nghệ thông tin, chuyển đổi số và an toàn thông tin mạng, Trung tâm đã tích cực triển khai các nhiệm vụ trong giai đoạn 2023-2024.

Trung tâm đã duy trì hoạt động ổn định hệ thống chính phủ điện tử của Bộ, với tỷ lệ văn bản ký số đạt 94,57% vào năm 2023. Hệ thống tiếp nhận và xử lý hơn 146.000 văn bản đến và hơn 130.000 công việc trong năm 2024. Trung tâm cũng triển khai mô hình bảo vệ bốn lớp để đảm bảo năng lực phòng thủ số trước các nguy cơ tấn công mạng. Mô hình này giúp tăng cường khả năng bảo vệ hệ thống và đảm bảo an toàn thông tin.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn đóng vai trò chiến lược trong truyền thông chính sách số. Trong năm, hơn 12.000 tin bài được đăng tải và gần 400 sản phẩm đa phương tiện được sản xuất trên Cổng thông tin điện tử của Bộ. Hệ thống thông tin đã truyền tải các chủ trương về chuyển đổi số, an toàn thông tin, dữ liệu số và 5G đến người dân, doanh nghiệp và địa phương. Điều này giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số và an toàn thông tin.

Nhiệm kỳ 2025-2030, Chi bộ Trung tâm đặt mục tiêu trở thành đơn vị hạt nhân về hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số. Trung tâm sẽ hoàn thiện, nâng cấp các nền tảng công nghệ phục vụ điều hành, cải cách hành chính; phát triển hệ thống thông tin quản lý tích hợp, kết nối ba cấp chính quyền; phát triển dịch vụ công trực tuyến mức độ cao với tỷ lệ dịch vụ toàn trình đạt 100%.

Cụ thể, Chi bộ đề ra các mục tiêu: 100% văn bản được ký số; 95% văn bản trao đổi qua hệ thống điều hành điện tử; 100% cán bộ chuyên môn được đào tạo kỹ năng số hằng năm. Trung tâm cũng sẽ phát triển theo 5 trụ cột, bao gồm xây dựng nền tảng quản trị số của Bộ, quy hoạch và phát triển hạ tầng số theo mô hình cloud-first, phát triển hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tích hợp đa kênh, phát triển kho dữ liệu số liên ngành và xây dựng Trung tâm điều hành an toàn, an ninh mạng.

Tại Đại hội Chi bộ nhiệm kỳ 2025-2030, tổ chức hôm 10/7 tại Hà Nội, ông Đỗ Công Anh, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Trung tâm cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ luôn thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách hành chính, hiện đại hóa phương thức quản lý nhà nước. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Bộ trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý nhà nước.

Trung tâm Công nghệ thông tin của Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực triển khai các nhiệm vụ để đạt được mục tiêu trở thành đơn vị hạt nhân về hạ tầng số, dữ liệu số và công nghệ số. Với sự quyết tâm và nỗ lực của toàn thể cán bộ, Trung tâm tin tưởng rằng sẽ hoàn thành các mục tiêu đề ra và đóng góp vào sự phát triển của đất nước.