Lệ Sơn – Một vùng quê nằm giữa Trường Sơn hùng vĩ và dòng Gianh trầm mặc, vẫn giữ được vẻ đẹp tự nhiên, kiến trúc truyền thống, và những giá trị văn hóa – lịch sử phong phú. Với lợi thế về ga đường sắt, cảnh sắc mộc mạc của làng quê, lũy tre, nhà rường, giếng cổ, cùng với sinh kế nông nghiệp và đặc sản bản địa như con chắt chắt sông Gianh, Lệ Sơn sở hữu những nguồn lực mà nhiều nơi khác phải ao ước.

Hoạt động cộng đồng như câu lạc bộ dân vũ đa thế hệ hay nghề trồng mè, trồng đậu, trồng bắp, nuôi gia súc gia cầm… tại Lệ Sơn có thể trở thành sản phẩm du lịch độc đáo gắn với trải nghiệm thực tế và giáo dục văn hóa, sinh thái nếu được kết nối khéo léo. Lệ Sơn có đầy đủ nền tảng để trở thành hình mẫu cho hướng đi này, với không gian đậm chất làng, con người mộc mạc mà kiên cường, văn hóa giàu bản sắc và cảnh quan chưa bị xâm lấn, pha tạp.

Vấn đề không nằm ở việc thiếu tài nguyên, mà ở chỗ chưa có sự phối hợp bài bản giữa chính quyền, cộng đồng và các nhà chuyên môn để xây dựng mô hình du lịch dựa vào bản sắc, nuôi sống ký ức làng quê bằng hơi thở của kinh tế sáng tạo. Sự phối hợp này sẽ giúp Lệ Sơn không chỉ giữ gìn những giá trị truyền thống mà còn phát triển du lịch một cách bền vững.

Khi du lịch được phát triển đúng cách, nó sẽ không phá vỡ nếp làng, mà trở thành động lực để người dân giữ gìn những gì đáng quý; không đơn thuần tạo thu nhập, mà còn khơi dậy niềm tự hào về nơi chốn đã sinh ra họ. Lệ Sơn không chỉ hiện diện trên bản đồ du lịch Việt Nam, mà còn tỏa sáng như một biểu tượng của sự phát triển hài hòa giữa “bản sắc – sinh kế – con người”, thích nghi hoàn toàn với môi trường tự nhiên, tạo nên du lịch cộng đồng đa giá trị.

Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, Lệ Sơn hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn khám phá văn hóa, lịch sử và cảnh quan tự nhiên. Việc phát triển du lịch tại đây sẽ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa – lịch sử quý báu của vùng quê này.

Để đạt được mục tiêu này, cần có sự tham gia và hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng và các nhà chuyên môn. Sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển, giữa giữ gìn bản sắc và đón nhận sự thay đổi sẽ giúp Lệ Sơn phát triển du lịch một cách bền vững, đồng thời giữ gìn được những giá trị quý báu của vùng quê này.

Người Mông ở xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, đã và đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất và tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Sự thay đổi này không chỉ giúp họ thoát khỏi tập quán canh tác lạc hậu mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho việc tăng thu nhập và cải thiện đời sống.

Với niềm tin vào Đảng và bộ máy chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới. Họ đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển chăn nuôi hàng hóa và đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng. Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Cán bộ gần dân, sát dân đã giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Xã Mường Kim có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San. Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.