Ngày 1 tháng 8, Bộ Công thương đã thông báo về việc Mỹ công bố mức thuế đối ứng mới dành cho hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Theo thông tin này, mức thuế đối ứng đã giảm xuống còn 20% từ mức 46% trước đó. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ.

Trong thời gian qua, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt là trong giai đoạn đàm phán thuế đối ứng vừa qua. Bên cạnh đó, một số thông tin cũng cho thấy Mỹ sẽ có chính sách thuế riêng đối với từng ngành hàng cụ thể. Những ngành hàng có xuất xứ từ Việt Nam với tỷ lệ cao thì khả năng bị áp thuế sẽ thấp hơn cả mức công bố chung cho cả nước.

Thống kê của Hải quan Mỹ cho thấy, trong năm 2024, trao đổi thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ đạt 149,7 tỷ USD. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu 136,6 tỷ USD và nhập khẩu 13,1 tỷ USD, thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 123,5 tỷ USD. Đây là mức thặng dư thương mại lớn thứ ba của Việt Nam với Mỹ.

Trong 5 tháng đầu năm nay, trao đổi thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ đã đạt 77,4 tỷ USD, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2024. Việt Nam xuất khẩu 71,7 tỷ USD và nhập khẩu 5,7 tỷ USD. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 64,8 tỷ USD.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cho biết vẫn đang chờ thêm thông tin chính thức về các diễn biến tiếp theo đối với hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng tỏ ra lạc quan về tương lai khi tin rằng mức thuế đối ứng sẽ được điều chỉnh tích cực.

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM, đánh giá rằng nếu mức thuế theo sắc lệnh vừa công bố chính thức được áp dụng thì cũng chưa quá lo cho hàng dệt may Việt Nam. Hiện nay, hàng Việt Nam vào thị trường Mỹ chỉ đứng sau Trung Quốc, trong khi sản phẩm của nước này phải chịu mức thuế cao hơn, đến 30%.

Tương tự, ông Trần Quốc Mạnh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần sản xuất Thương mại Sài Gòn, cho rằng hàng đồ gỗ Việt Nam có sức cạnh tranh khá tốt với các nước. Sản phẩm gỗ nội thất của Việt Nam bán vào thị trường Mỹ chỉ đứng sau Trung Quốc.

TS Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, cũng tỏ ra tin tưởng rằng mức thuế đối ứng với sản phẩm tôm sẽ thấp hơn mức đã công bố của Việt Nam.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng nhấn mạnh rằng cần phải tiếp tục đàm phán và làm rõ cách thức áp thuế đối ứng với từng ngành hàng cụ thể. Việt Nam cần chủ động thể hiện thiện chí và hợp tác với các doanh nghiệp có vốn đầu tư từ Mỹ, cũng như Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham) để có thông tin rõ ràng và xây dựng lòng tin của các bên.

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, đã chia sẻ quan điểm của mình về việc xây dựng và hoàn thiện các văn bản dưới luật liên quan đến tiền sử dụng đất và tiền thuê đất tại hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức sáng ngày 22.7. Theo ông, các quy định này có tác động trực tiếp đến chi phí đầu tư, tiến độ triển khai và hiệu quả của các dự án bất động sản cũng như sản xuất kinh doanh.

Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam và một số hiệp hội doanh nhân, doanh nghiệp đã kiến nghị về việc quy định thu bổ sung 5,4%/năm trên số tiền sử dụng đất chưa nộp. Tuy nhiên, trong dự thảo sửa đổi Nghị định 103, Bộ Tài chính đã đề xuất giảm mức truy thu tiền sử dụng đất xuống 3,6% mỗi năm thay vì 5,4% hoặc bỏ hoàn toàn quy định truy thu bổ sung. Ông Đặng Hồng Anh cho rằng khoản thu bổ sung này thực chất là một khoản tiền lãi hoặc tiền phạt chậm nộp áp dụng cho khoảng thời gian mà doanh nghiệp chưa thể hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng nguyên nhân của việc chậm nộp không phải lúc nào cũng xuất phát từ phía doanh nghiệp mà có thể do cơ quan chức năng chưa hoàn tất công tác định giá và tính tiền sử dụng đất. Ông đưa ra ví dụ về trường hợp vướng mắc chậm xác định đơn giá đất trong khi chủ đầu tư đã thực hiện đúng các thủ tục pháp lý theo quy định. Ông cũng đề cập đến Nghị định 71 và Nghị định 35 về quản lý dự án đầu tư xây dựng, quy định về quy hoạch chi tiết xây dựng và quản lý dự án.

Ông Đặng Hồng Anh cho biết việc áp dụng cứng nhắc các quy định đã ảnh hưởng đến thời gian xác định và ban hành quyết định duyệt đơn giá đất, dẫn đến phát sinh thêm khoản thu bổ sung mà không phải lỗi của chủ đầu tư. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng quy định mới của luật Đất đai 2024 sẽ tạo ra một nghịch lý và tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý cũng như kinh tế cho doanh nghiệp.

Từ những vướng mắc trên, ông Đặng Hồng Anh kiến nghị bỏ hoàn toàn quy định truy thu bổ sung đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng. Ông cũng đề xuất Chính phủ ban hành các quy định cụ thể về thời hạn tối đa cho công tác xác định giá đất và tính tiền sử dụng đất, cũng như cơ chế xác định và quy trách nhiệm rõ ràng cho các cơ quan, đơn vị để xảy ra chậm trễ.

Ông Đặng Hồng Anh hy vọng rằng với sự đồng hành và hỗ trợ của Nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thể vượt qua những khó khăn và thách thức, tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng và minh bạch.