Số hóa dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ được xem là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa ngành giao thông và xây dựng. Tuy nhiên, quá trình này vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề dữ liệu vẫn còn rời rạc và thiếu cập nhật đồng bộ từ các địa phương.

Trong thời gian qua, ngành đường bộ đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc số hóa dữ liệu. Cụ thể, đã có hơn 25 nghìn km quốc lộ, hơn 2.000 km cao tốc, gần 7.800 cầu, hầm trên quốc lộ, hơn 150 trạm thu phí không dừng, hệ thống phà vượt sông trên các quốc lộ được quản lý qua GPS và camera được số hóa. Những dữ liệu này đã và đang phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý chuyên ngành, từ việc chủ động lập kế hoạch, bố trí vốn cho các dự án bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, đến việc cấp phép lưu hành phương tiện quá khổ, quá tải trên hệ thống đường bộ.

Tuy nhiên, một trong những điểm nghẽn lớn hiện nay là dữ liệu liên quan đến kết cấu hạ tầng đường bộ, tổ chức giao thông, quy hoạch đô thị… đang bị phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành. Khoảng 70-80% hệ thống quốc lộ đang được giao cho các địa phương quản lý, nhưng việc số hóa dữ liệu vẫn chưa được thực hiện đồng bộ. Điều này đòi hỏi cần có sự chuẩn hóa và ràng buộc trách nhiệm của đơn vị liên quan để việc thực hiện được thống nhất và hiệu quả.

Để đẩy nhanh tiến độ số hóa, việc xây dựng cơ chế phối hợp và nền tảng dữ liệu dùng chung giữa các bộ, ngành và địa phương là rất cần thiết. Việc thống nhất một bộ chuẩn dữ liệu, quy trình cập nhật, chia sẻ và bảo mật cũng là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và an toàn thông tin. Tham khảo thêm các giải pháp công nghệ để xây dựng hệ thống dữ liệu đường bộ hiện đại.

Số hóa dữ liệu đường bộ không còn là câu chuyện của tương lai, mà là một yêu cầu cấp bách của hiện tại. Trong bối cảnh hệ thống giao thông ngày càng phức tạp, mở rộng và hiện đại, kết nối không chỉ liên vùng mà còn liên quốc gia, nhu cầu đi lại, vận tải tăng cao, việc quản lý thông minh bằng dữ liệu số là con đường ngắn nhất để tăng hiệu quả, giảm chi phí và phục vụ tốt hơn cho người dân.

Để đạt được điều đó, cần sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của các bộ ngành và chính quyền địa phương trong việc đầu tư công nghệ, đào tạo nhân lực và đặc biệt là thống nhất hệ thống dữ liệu liên ngành. Một hệ thống giao thông đường bộ hiện đại, hiệu quả và bền vững phải được bắt đầu từ một nền tảng dữ liệu số thông minh – đó là lựa chọn không thể chần chừ. Tìm hiểu thêm về công nghệ thông tin và ứng dụng trong quản lý giao thông.

Ở Việt Nam, vấn đề tai nạn giao thông liên quan đến xe máy và ô tô vẫn còn là một thách thức lớn. Dữ liệu từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho thấy hơn 60% các vụ tai nạn đường bộ tại Việt Nam liên quan đến xe máy, trong đó một số vụ xảy ra do va chạm với ô tô trên cùng một làn đường. Nguyên nhân chính dẫn đến các tai nạn này là sự chênh lệch về tốc độ, kích thước và đặc điểm vận hành giữa hai loại phương tiện.

Tách riêng làn đường cho ô tô và xe máy được coi là một giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu nguy cơ va chạm và tạo điều kiện cho các phương tiện di chuyển an toàn hơn. Xe máy thường di chuyển ở tốc độ thấp hơn và dễ bị khuất tầm nhìn khi đi chung làn với ô tô, đặc biệt là xe tải hoặc xe buýt. Việc phân chia làn đường giúp giảm thiểu các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra.

Trong các đô thị lớn như Hà Nội, tình trạng ùn tắc giao thông là vấn đề thường xuyên xảy ra. Tách riêng làn đường giúp phân luồng giao thông hợp lý, cho phép ô tô và xe máy di chuyển ở tốc độ phù hợp với đặc tính của từng loại phương tiện. Điều này không chỉ giúp giảm ùn tắc mà còn tối ưu hóa việc sử dụng hạ tầng giao thông hiện có.

Hiện nay, nhiều tuyến quốc lộ chỉ có hai làn xe, và khi tránh vượt, ô tô thường phải di chuyển vào làn xe máy. Do mật độ lưu thông dày đặc, xe máy cũng thường xuyên lấn qua làn ô tô. Một số tuyến đường có ba làn xe nhưng làn hỗn hợp dành cho cả ô tô và xe máy, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn, đặc biệt là khi ý thức của người lái xe không cao và mặt đường không tốt.

Ngành giao thông vận tải cần khẩn trương tìm ra giải pháp tách riêng làn ô tô và xe máy trên các quốc lộ, tỉnh lộ hoặc các tuyến có mật độ giao thông cao. Nếu chưa thể thực hiện ngay, cần có các biện pháp xử lý phù hợp để hạn chế việc trộn làn như hiện nay.

Để giảm thiểu tai nạn, cần kết hợp đồng bộ giữa việc nâng cao ý thức của người tham gia giao thông và việc cải tạo, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông. Một mặt đường rộng là điều kiện cần, nhưng việc tổ chức giao thông hợp lý mới là điều kiện đủ để góp phần giảm thiểu tai nạn.

Có bốn giải pháp đồng bộ để giải quyết vấn đề này. Thứ nhất, ở những khu vực có thể mở rộng, cần sớm nâng cấp và mở rộng để đảm bảo có một làn xe máy đủ rộng và không lẫn với làn ô tô. Ở các giao lộ, cần nghiên cứu phương án xây dựng hầm chui hoặc cầu vượt để hạn chế các phương tiện giao cắt.

Thứ hai, thực hiện phân làn và phân tuyến hợp lý trên các tuyến đường có sẵn, dựa trên lưu lượng và mật độ các loại phương tiện lưu thông ở từng tuyến và từng thời điểm. Cần chú ý việc hạn chế một số phương tiện lưu thông vào những khung giờ nhất định và hạn chế tốc độ một cách hợp lý.

Thứ ba, cần thường xuyên thực hiện việc sửa chữa những đoạn đường hư hỏng và xuống cấp. Chú ý đến các sự cố kỹ thuật như đường bong tróc, bị ổ gà, đọng nước, biển báo bị che khuất hoặc bị mờ.

Thứ tư, lực lượng cảnh sát giao thông cần thực hiện việc tuần tra, kiểm soát thường xuyên và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về làn đường và vi phạm về tốc độ.

Hà Nội đang triển khai phương án phân làn bằng dải phân cách cứng trên tuyến đường Võ Chí Công (vành đai 2) và Phạm Văn Đồng (vành đai 3) để hạn chế tai nạn giao thông và ùn tắc. Đây là một trong những nỗ lực của chính quyền nhằm cải thiện tình hình giao thông và đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông.