Đại học FPT và Dream Lab vừa ký kết hợp tác chiến lược nhằm xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp năng động và thực tiễn dành cho sinh viên tại Việt Nam. Mục tiêu của chương trình này là đưa Đại học FPT trở thành đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực phát triển tài năng khởi nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ.

Theo nội dung hợp tác, Đại học FPT và Dream Lab sẽ phối hợp để xây dựng các chương trình đào tạo, cố vấn, kết nối cộng đồng doanh nghiệp và hỗ trợ vốn đầu tư cho các dự án khởi nghiệp tiềm năng. Chương trình này hướng tới việc hình thành những startup do sinh viên Đại học FPT sáng lập, có tham vọng vươn ra toàn cầu và trở thành những “kỳ lân” công nghệ trong tương lai.

Chương trình hợp tác này lấy cảm hứng từ các mô hình đào tạo khởi nghiệp tiên tiến của Harvard, Stanford và MIT. Ông Louis Nguyễn, Chủ tịch Công ty Quản lý Quỹ Đầu tư Saigon Asset Management (SAM) và đồng sáng lập Dream Lab, nhấn mạnh rằng với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, sinh viên và các doanh nhân trẻ tại Việt Nam hoàn toàn có thể bắt kịp về tư duy và năng lực cạnh tranh với bạn bè quốc tế.

Một trong những trọng điểm của hợp tác là triển khai “Next Unicorn Talent Studio” (NUTS) – chương trình khởi nghiệp tập trung vào đổi mới sáng tạo, dự kiến thu hút hơn 1.000 sinh viên tham gia mỗi năm. Chương trình sẽ cung cấp cho sinh viên một nền tảng thực tiễn giúp trải nghiệm quá trình khởi nghiệp chuyên nghiệp, từ đó phát triển năng lực kiến tạo và tư duy toàn cầu.

Tiến sĩ Michael Liebmann, đồng sáng lập Dream Lab và chuyên gia về AI, nhận định rằng Việt Nam đang sở hữu nguồn tài năng khởi nghiệp dồi dào, đầy triển vọng. Mục tiêu của Dream Lab là khai phá nguồn lực này và đẩy nhanh tốc độ phát triển thế hệ startup mới, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ công nghệ AI.

Theo kế hoạch, chương trình hợp tác sẽ được triển khai theo từng giai đoạn. Giai đoạn thí điểm dự kiến khởi động vào mùa thu năm 2025, với sự tham gia của khoảng 100 sinh viên ưu tú. Chương trình sẽ kết thúc bằng sự kiện Pitch Day, nơi các đội thi trình bày dự án khởi nghiệp trước hội đồng chuyên gia và các nhà đầu tư. Những nhóm xuất sắc sẽ được lựa chọn tham gia bootcamp chuyên sâu do Dream Lab tổ chức, đồng thời có cơ hội nhận vốn đầu tư giai đoạn đầu từ Quỹ Dream Lab, và kết nối với mạng lưới nhà đầu tư mạo hiểm trong và ngoài nước.

Sự hợp tác giữa Đại học FPT và Dream Lab hứa hẹn mở ra một mô hình ươm tạo khởi nghiệp mới mẻ, bài bản và giàu tiềm năng, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến quan trọng trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu.

Đà Nẵng đang tăng tốc trong việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, với mục tiêu trở thành trung tâm khởi nghiệp hàng đầu tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Mới đây, thành phố đã tổ chức Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Đà Nẵng – SURF2025, khẳng định quyết tâm tạo ra một nền tảng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp. Sự kiện này không chỉ đơn thuần là một phong trào mà còn là bước đi chiến lược nhằm thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ cao.

Trong quá khứ, Đà Nẵng thường được biết đến như một thành phố du lịch nổi tiếng. Tuy nhiên, với sự ra đời của Nghị quyết số 136/2024/QH15 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm cơ chế đặc thù phát triển thành phố, Đà Nẵng đã có cơ hội để chuyển mình trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo. Theo báo cáo của Trung tâm StartupBlink năm 2025, Đà Nẵng đã tăng 130 bậc và lọt vào Top 1.000 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu. Thành phố cũng được ghi nhận là “hệ sinh thái tăng trưởng nhanh nhất” tại Việt Nam, cho thấy sự chuyển biến mạnh mẽ trong đánh giá quốc tế cũng như nội lực chính sách và cộng đồng.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, khẳng định rằng khởi nghiệp không chỉ là một phong trào mà còn là động lực thiết yếu trong cấu trúc phát triển kinh tế địa phương. Chính quyền đang kiến tạo một hệ sinh thái mà ở đó, chính quyền đóng vai trò thiết kế môi trường, doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm, còn các viện trường, tổ chức hỗ trợ là lực đẩy phía sau. Hiện nay, Đà Nẵng đã hình thành mạng lưới các không gian đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái ươm tạo khởi nghiệp, liên kết chặt chẽ với các trường đại học, quỹ đầu tư và tổ chức quốc tế.

Các chương trình thí điểm như thử nghiệm mô hình Digital Twin, sàn giao dịch tín chỉ carbon, quản lý tài sản số bằng AI… đang được triển khai trong hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp. Ông Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá cao những bước đi của Đà Nẵng và cho rằng thành phố có đủ điều kiện để trở thành “phòng thí nghiệm chính sách” cho quốc gia. Bộ sẽ tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Đà Nẵng trong việc triển khai các chương trình ươm tạo công nghệ sâu, tài sản số và thị trường tín chỉ carbon.

Bên cạnh đó, Đà Nẵng đang triển khai những bước đi dài hạn trong lĩnh vực công nghệ sinh học, nơi được kỳ vọng trở thành mũi nhọn chiến lược mới. Việc thành lập Trung tâm công nghệ sinh học trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ là bước khởi đầu cho nỗ lực xây dựng một chuỗi giá trị công nghệ sinh học toàn diện. Theo Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, thành phố đã có những bước đi cụ thể trong việc xây dựng hạ tầng phục vụ nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sinh học.

Với mục tiêu trở thành trung tâm liên kết các chuỗi giá trị công nghệ sinh học trong khu vực, Đà Nẵng đang phát huy vai trò hạt nhân gắn bảo tồn nguồn gen, phát triển dược liệu quý với đầu tư hạ tầng phòng thí nghiệm và mô hình hợp tác công – tư. Những hợp tác này không chỉ mang tính truyền thông mà đã và đang được cụ thể hóa bằng các mô hình thử nghiệm và nghiên cứu tại chỗ. Thứ trưởng Hoàng Minh đánh giá cao hướng đi này và cho biết rằng công nghệ sinh học là một trong những lĩnh vực Bộ Khoa học và Công nghệ đặc biệt khuyến khích địa phương dẫn đầu thử nghiệm.

Trong bối cảnh các cơ quan quản lý trên toàn cầu đang tăng cường giám sát hoạt động thâu tóm và sáp nhập của các tập đoàn công nghệ lớn, một xu hướng mới đang nổi lên: thay vì mua lại toàn bộ công ty, những gã khổng lồ như Google và Meta đang chuyển sang mô hình “mua người và công nghệ”. Chiến lược này không chỉ giúp họ tránh được sự giám sát pháp lý gắt gao mà còn tối ưu hóa chi phí, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của các startup và hệ sinh thái công nghệ.

Xu thế này được khởi đầu bằng việc Mark Zuckerberg tăng cường thu hút nhân tài bằng tiền, nhắm đến những nhân sự chủ chốt và công nghệ của startup trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI). Hậu quả là những giấc mơ đổi đời bằng cổ phần của startup và dân công nghệ có thể kết thúc trong cảnh trắng tay.

Việc Google chi 2,4 tỷ USD để chiêu mộ CEO và các nhân tài chủ chốt của Windsurf, một công ty AI về lập trình, đồng thời cấp phép sử dụng sở hữu trí tuệ của công ty, là một ví dụ điển hình. Phần còn lại của Windsurf sau đó được Cognition mua lại với giá thấp hơn nhiều, ước tính khoảng 300 triệu USD.

Meta cũng đã đi theo hướng này khi chi 14 tỷ USD để sở hữu 49% cổ phần Scale AI, đồng thời thu hút nhà sáng lập Alexandr Wang cùng đội ngũ nghiên cứu AI về đầu quân cho nhóm Superintelligence mới thành lập.

Xu hướng này còn được thấy trong các thương vụ gần đây liên quan đến Character AI và Inflection. Các công ty Big Tech dường như đang tìm cách tiếp cận trực tiếp với các nhà nghiên cứu AI hàng đầu và công nghệ tiên tiến mà không cần phải trải qua quá trình thâu tóm phức tạp và tốn kém.

Tuy nhiên, thương vụ Windsurf đã gây ra làn sóng tranh cãi gay gắt trong giới startup và các nhà đầu tư. Nhiều người cho rằng đây là hành vi “phá vỡ hợp đồng xã hội” giữa người sáng lập và nhân viên. Truyền thống của Thung lũng Silicon là nhân viên startup chấp nhận rủi ro, làm việc cật lực với mức lương thấp hơn để đổi lấy cổ phần, hy vọng sẽ được hưởng lợi lớn khi công ty được mua lại.

Nhưng khi những người sáng lập và tài năng hàng đầu được “mua đứt” với giá cao, trong khi phần lớn nhân viên bị bỏ lại phía sau với giá trị thấp hơn nhiều, không được chia sẻ lợi ích từ thương vụ dù đã cống hiến hàng năm trời, thì điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, có thể làm giảm động lực và sự tin tưởng của nhân viên đối với các startup.

Về phía các tập đoàn lớn như Google, Meta, chiến lược “mua người và công nghệ” là bước đi khôn ngoan trong thời kỳ giám sát gắt gao. Nhưng câu hỏi đặt ra là: Liệu chiến lược này có công bằng với nhân viên, nhà đầu tư và thậm chí là thị trường?

Việc các ông lớn có thể chi hàng tỷ USD để “mua ngoài” những bộ não xuất sắc, rồi bỏ lại các công ty khởi nghiệp trong tình trạng chắp vá, có thể dẫn đến hệ lụy lớn hơn, từ niềm tin sụp đổ cho đến suy giảm đổi mới sáng tạo.

Với người lao động, thương vụ Windsurf cùng ScaleAI là lời cảnh tỉnh cho giới trẻ muốn vào startup khi luôn phải đặt câu hỏi: “Liệu startup này có mục tiêu độc lập dài hạn, hay chỉ là bệ phóng để bán mình cho Big Tech?”

Trong một thế giới mà dữ liệu, thuật toán và con người quan trọng hơn bản thân pháp nhân doanh nghiệp, có lẽ luật chơi đã thay đổi, nhưng không phải ai cũng kịp nhận ra.