Trong quá trình tham gia các gói thầu gần đây, nhiều nhà thầu đã gặp khó khăn khi thực hiện hồ sơ dự thầu (HSDT) do các biểu mẫu không được số hóa dưới dạng webform trong hồ sơ mời thầu (HSMT). Văn bản số 9648/BTC-QLĐT của Bộ Tài chính đã hướng dẫn cụ thể về vấn đề này trong giai đoạn chuyển tiếp, giúp các nhà thầu cập nhật thông tin và đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lập HSDT.

Cụ thể, tại tỉnh Bình Định, Ban Quản lý dự án các công trình giao thông và dân dụng đã phát hành HSMT cho Gói thầu Toàn bộ khối lượng thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định với giá gói thầu là 13,025 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhà thầu đã đề nghị làm rõ việc HSMT chưa phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 57/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15.

Nhà thầu cho biết, tại Chương I – Chỉ dẫn nhà thầu, Chương IV – Biểu mẫu mời thầu và dự thầu yêu cầu nhà thầu lập HSDT theo các biểu mẫu được số hóa dưới dạng webform. Tuy nhiên, HSMT của Gói thầu không có các biểu mẫu này. Phúc đáp nội dung trên, Chủ đầu tư cho biết việc đăng tải HSMT và HSDT kể từ ngày 1/7/2025 được thực hiện theo hướng dẫn chuyển tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Tương tự, tại tỉnh Ninh Bình, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đã phát hành HSMT cho Gói thầu số 6 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đường liên xã giáp sông Yêm huyện Kim Sơn với giá gói thầu là 33,855 tỷ đồng. Nhà thầu đã đề nghị Ban làm rõ về các biểu mẫu mời thầu và dự thầu trong HSMT, vì trên Hệ thống không thể hiện các mục kê khai cho các biểu mẫu thuộc Chương IV của HSMT.

Ngày 30/6/2025, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 9648/BTC-QLĐT hướng dẫn việc quản lý tài khoản, tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Văn bản này nêu rõ rằng, trong thời gian từ ngày 1/7/2025 đến ngày Nghị định thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 17/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, HSMT đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia phải được lập phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và nội dung trong các văn bản hướng dẫn còn phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu.

Như vậy, để đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các nhà thầu cần cập nhật thông tin và thực hiện đúng các hướng dẫn chuyển tiếp theo quy định hiện hành.

Áp dụng Mô hình Thông tin Công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng và quản lý vận hành công trình đang gặp phải một số vướng mắc liên quan đến quy định, điều kiện trong hồ sơ mời thầu, chi phí và nhân sự. Để áp dụng BIM thành công, cần bổ sung tiêu chí BIM trong hồ sơ mời thầu với trọng số cao, chuẩn hóa khái niệm và nhân sự BIM trong pháp luật về xây dựng, và ban hành thông tư hướng dẫn riêng về chi phí BIM.

Trong Hội thảo ‘Áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng: Đánh giá năng lực nhà thầu, điều kiện đấu thầu và chi phí áp dụng’, các chuyên gia đã thảo luận về những khó khăn trong việc áp dụng BIM. TS Tạ Ngọc Bình, Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế đầu tư và Xây dựng số, Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng), cho biết các văn bản pháp lý do Chính phủ và Bộ Xây dựng ban hành đã tạo ra hệ quy chuẩn và hướng dẫn khá đồng bộ cho áp dụng BIM trong các gói thầu.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Thông, Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, cho rằng việc áp dụng BIM vẫn còn vướng mắc. Ông Phạm Phú Đức – Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đà Nẵng, cũng chỉ ra một số rào cản trong công tác lựa chọn nhà thầu dự án đầu tư xây dựng áp dụng BIM.

TS. Nguyễn Văn Chính, Khoa Công trình thuộc Trường Đại học Giao thông vận tải, cho rằng một điểm yếu lớn hiện nay là chưa có quy định cụ thể về áp dụng BIM trong giai đoạn thi công. Ông Chính kiến nghị bổ sung một số quy định thống nhất các biểu mẫu đấu thầu đối với gói thầu áp dụng BIM.

Ông Trần Văn Tâm – Giám đốc Công ty CP IDECO Việt Nam, cho rằng sự quyết liệt của người đứng đầu và sự phối hợp của các bên liên quan đến dự án là điều kiện tiên quyết để việc áp dụng BIM đi vào thực chất, hiệu quả. Nhiều ý kiến cho rằng, để triển khai BIM thành công, cần chuẩn hóa dữ liệu BIM trong quá trình thi công, và tăng cường đào tạo BIM cho sinh viên, nhà thầu và công chức nhà nước.

Ông Huỳnh Xuân Tín, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Kỹ thuật và Công nghệ V7, đề xuất nên có quy định cho phép khoán gọn phần chi phí gia tăng khi áp dụng BIM, tạo điều kiện để các doanh nghiệp chủ động lựa chọn hình thức triển khai.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc áp dụng BIM cần được thực hiện một cách đồng bộ và quyết liệt, từ cấp quyết策 đến các bên liên quan. Để áp dụng BIM thành công, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về quy định, điều kiện, chi phí và nhân sự.

Hiện nay, việc áp dụng BIM đang được đẩy mạnh tại nhiều dự án xây dựng. Tuy nhiên, để BIM thực sự trở thành công cụ hữu hiệu trong quản lý và thi công dự án, cần phải vượt qua các rào cản và khó khăn.