Trong xã hội hiện đại, một hiện tượng đáng buồn đang diễn ra ở nhiều gia đình: cha mẹ và con cái sống chung nhưng ngày càng xa cách về mặt tình cảm. Hiện tượng này được gọi là ‘family estrangement’ (xa cách nội tâm trong gia đình). Mặc dù vẫn cùng ăn cơm, vẫn chào hỏi mỗi ngày, nhưng khoảng cách giữa nhiều bậc cha mẹ và con cái ngày càng lớn dần mà không ai kịp nhận ra.

Không có cãi vã, không xung đột, nhưng họ chỉ đơn giản là không còn chuyện gì để nói. Một bà mẹ 43 tuổi chia sẻ rằng con trai cô ‘ngoan’, chưa từng khiến cô phiền lòng, nhưng càng lớn càng xa cách mẹ. Con trai cô cứ về tới nhà là đóng cửa phòng, mẹ gọi ăn cơm cũng chỉ đáp ‘dạ’. Ngồi ăn chưa xong đã rút điện thoại ra lướt. Hỏi gì cũng trả lời cụt lủn. Cô thấy con ngay trước mắt mà như đang dần biến mất khỏi đời mình.

Theo báo cáo của tổ chức Stand Alone (Anh), có tới 1/4 người trẻ trưởng thành từng có giai đoạn ‘xa cách hoàn toàn’ với cha mẹ về mặt cảm xúc, dù vẫn đang sống cùng mái nhà. Tại Trung Quốc, một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology năm 2023 cũng chỉ ra rằng các sinh viên có sự kết nối gia đình thấp sẽ dễ rơi vào trạng thái cô đơn và trầm cảm hơn gấp đôi so với nhóm có nền tảng giao tiếp tích cực.

Theo lý thuyết gắn bó cảm xúc (attachment theory), trẻ lớn lên trong môi trường mà cảm xúc bị xem nhẹ hoặc bị kiểm soát quá mức sẽ dần phát triển kiểu gắn bó ‘né tránh’ (avoidant): không chia sẻ, không kết nối và tự rút vào thế giới riêng. Sự hiện diện thể chất như cùng ăn cơm, ngủ chung nhà không đồng nghĩa với sự hiện diện tình cảm. Thói quen ‘phubbing’ (lơ người đối diện vì chăm chú vào điện thoại) cũng là yếu tố khiến trẻ cảm thấy mình không còn là ưu tiên trong mắt người lớn.

Không ít phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi thấy con cái ít nói, ít tâm sự. Họ cho rằng mình đã hy sinh rất nhiều, tại sao lại bị con ‘bỏ rơi’ về mặt cảm xúc? Theo chuyên gia tâm lý học phát triển, vấn đề không nằm ở việc ‘thiếu quan tâm’ mà là ở cách quan tâm sai thời điểm, sai phương pháp. Nhiều cha mẹ hay hỏi ‘Hôm nay được mấy điểm?’, ‘Học đến đâu rồi?’… nhưng lại ít khi hỏi ‘Dạo này con có vui không?’, ‘Hôm nay con thế nào?’…

Dần dà, trong mắt con, cha mẹ dường như chỉ quan tâm đến thành tích mà không phải con người thật của mình. Áp lực thành công, sự kỳ vọng và nhịp sống quá nhanh khiến những cuộc trò chuyện chân thành dần biến mất. Dù không có một tiếng la mắng, vẫn có hàng trăm lần im lặng làm tổn thương.

Để ‘gặp lại’ con trong chính ngôi nhà của mình, các chuyên gia tâm lý học gia đình khuyến nghị một số cách sau: Tạo ra những khoảng thời gian ‘không kỳ vọng’, lắng nghe mà không phản ứng vội, thiết lập lại ‘những nghi thức gia đình’, và chấp nhận sự thay đổi như một phần của trưởng thành. Bằng cách này, cha mẹ và con cái có thể dần dần xóa bỏ khoảng cách, xây dựng lại mối quan hệ gần gũi và cảm xúc tích cực.

Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.standalone.org.uk và https://www.frontiersin.org

Một vụ án giết người được lên kế hoạch và thực hiện một cách tàn nhẫn đã diễn ra tại bang Utah, Mỹ. Kathryn Restelli, 37 tuổi, đã nhận tội giết người và âm mưu giết người trong cái chết của chồng mình, Matthew Restelli, 34 tuổi. Vụ án này đã gây shock và làm dấy lên nhiều nghi ngờ về hành động tự vệ mà gia đình Kathryn đưa ra.

Trên phiên tòa ngày 17/7, Kathryn Restelli đã thừa nhận rằng cô đã dàn dựng vụ nổ súng để trông giống như hành động tự vệ với sự giúp đỡ của mẹ và em trai. Cô đã dụ chồng đến nhà mẹ đẻ ở thành phố American Fork, bang Utah vào ngày 12/7/2024 bằng cách hứa hẹn hàn gắn mối quan hệ. Tuy nhiên, kế hoạch đã được lên từ trước.

Kathryn và gia đình đã lên kế hoạch buộc tội Matthew đột nhập nhà họ để em trai Kathryn, Kevin Ellis, 35 tuổi, nổ súng hạ sát. Sự việc sẽ được biện hộ rằng đó là hành động tự vệ. Trước tòa, mẹ Matthew cho biết con trai rất lo lắng sau khi vợ đưa bọn trẻ đến ở nhà ngoại. Matthew đã đồng ý lái xe từ nơi ở tại California đến American Fork để đón gia đình vì Kathryn nói không thể thuê xe về.

Tuy nhiên, cảnh sát đã phát hiện ra rằng Kathryn đã lắp thiết bị theo dõi vào xe tải của Matthew để theo dõi thời gian chồng đến, đồng thời giữ liên lạc để đảm bảo gia đình sẵn sàng hành động. Cô cũng đã chuẩn bị cho vụ giết người, như phủ kín ghế sofa phòng khách để tránh bị dính máu.

Sau khi nổ súng, Kevin đã cùng mẹ đặt dao vào tay nạn nhân để phục vụ cho lời nói dối. Các cảnh sát có mặt ở hiện trường đã làm chứng về việc thấy Matthew cầm một con dao sai hướng và vũ khí nắm ở tay phải – trong khi thuận tay trái. Bên cạnh đó, vết thương do đạn bắn nằm chính giữa cổ tay cầm dao. Việc này làm dấy lên nghi ngờ về tuyên bố tự vệ của gia đình.

Mẹ Kathryn, bà Tracey Grist, 60 tuổi, gọi 911 sau vụ việc, nhưng chậm hơn vài phút so với tin báo từ một hàng xóm nghe thấy tiếng súng, khiến cảnh sát thêm nghi ngờ.

Sau khi nhận tội để được giảm nhẹ cáo buộc, Kathryn đối mặt với mức án tối đa là tù chung thân. Phiên tuyên án dự kiến vào ngày 9/9. Mẹ và em Kathryn đều bị buộc tội giết người, âm mưu giết người, cản trở công lý và hai tội danh bạo lực gia đình trước mặt trẻ em. Cả hai dự kiến bị xét xử trước bồi thẩm đoàn vào tháng 1/2026.