Tại Diễn đàn Doanh nghiệp và Pháp luật ngày 20/12, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá những bất ổn về Covid-19, xung đột địa chính trị, nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu… đang đặt ra nhiều thách thức. thách thức chưa từng có đối với nền kinh tế Việt Nam. Để khôi phục sản xuất kinh doanh, ông đề nghị các cơ quan chức năng chủ động xác định các vướng mắc pháp lý, hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp.

Vướng mắc pháp lý đối với doanh nghiệp nhà nước là một trong những vấn đề được đặt ra tại diễn đàn lần này.

Ông Phạm Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, thừa nhận doanh nghiệp có đầy đủ quyền kinh doanh như các doanh nghiệp khác, nhưng doanh nghiệp nhà nước bị hạn chế trong việc sử dụng.

“Do sử dụng vốn nhà nước nên luôn phải báo cáo, trình bày với cấp trên trước khi quyết định một vấn đề gì”, ông Tuấn Anh dẫn chứng. Ở góc độ cơ quan chịu trách nhiệm quản lý phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, ông cho rằng, phải trả lại quyền này để doanh nghiệp nhà nước bình đẳng với các đơn vị sự nghiệp khác.

Theo ông, điều này sẽ mang lại hai lợi ích. Thứ nhất là hạn chế tối đa thời gian doanh nghiệp phải “xin phép cấp trên” trước mỗi quyết định đầu tư, kinh doanh. Thứ hai là giảm khối lượng công việc của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước. Cơ quan này thực chất chỉ nên tập trung vào định hướng chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh; kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm; làm đầu mối cùng các đơn vị chức năng tháo gỡ vướng mắc về pháp luật, chính sách; hoặc giải trình trước Nhà nước và nhân dân về việc sử dụng vốn…

Ông Tuấn Anh cho biết, thực tế kiểm tra tại nhiều dự án chậm tiến độ, thua lỗ cho thấy trình tự doanh nghiệp báo cáo cơ quan chức năng rất đầy đủ, thậm chí có nhiều nội dung báo cáo nhiều lần và được Chính phủ chấp thuận. phê duyệt, nhưng kết quả cuối cùng là kém hiệu quả, thua lỗ. Vì vậy, vấn đề sẽ không nằm ở việc “chia quyền kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước thành nhiều thang, nhiều cấp” mà ở quy định rõ ràng, tăng trách nhiệm của người đại diện trực tiếp phần vốn, tăng trách nhiệm. kiểm tra, giám sát.

Ngoài ra, ông Tuấn Anh cũng đặt câu hỏi, với yêu cầu doanh nghiệp nhà nước phải tham gia vào lĩnh vực còn lĩnh vực khác không làm, có nên coi đây là nhiệm vụ chính trị – xã hội để có chính sách sau này? thích hơn. Chẳng hạn, có những dự án tạo ra tác động làm thay đổi kinh tế – xã hội của một vùng trong tương lai nhưng trước mắt không hiệu quả nên theo luật doanh nghiệp nhà nước cũng không được làm. nếu họ muốn.

Đồng tình với ý kiến của đại diện Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại DN, ông Đinh Việt Tùng, Phó Tổng giám đốc SCIC cho biết, DN ngoài nhà nước được làm những gì pháp luật không cấm thì không. pháp luật cấm. Doanh nghiệp nhà nước vẫn chỉ làm những gì pháp luật cho phép. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhiều vấn đề kinh doanh trong bối cảnh thị trường chuyển động rất nhanh và nhu cầu phát triển của các doanh nghiệp lớn.

Bên cạnh những vướng mắc đặc thù của doanh nghiệp nhà nước, nhiều chuyên gia cho rằng, môi trường đầu tư kinh doanh còn nhiều điểm nghẽn pháp lý. Điểm nghẽn này xuất phát từ cả khâu ban hành và thực thi chính sách.

Đơn cử, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI cho rằng, nhiều cơ quan ban hành chính sách thiếu tin cậy, nhất quán khiến cơ quan thực thi và chủ thể bị kiểm soát. điều chỉnh là khó khăn.

Hay TS Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh của CIEM, cho rằng không hiếm trường hợp DN thắc mắc và bị cơ quan nhà nước trả lời do lúng túng trong cách hiểu quy định pháp luật không hiếm. viện dẫn văn bản quy phạm pháp luật và yêu cầu “làm đúng quy định”.

Trong báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội vào tháng 10, lợi nhuận trước thuế của 673 doanh nghiệp nhà nước tăng 25% so với một năm trước nhưng tổng số lỗ của khối này đã vượt 50.000 tỷ đồng.

Chính phủ cũng đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực mà doanh nghiệp này nắm giữ. Một số dự án vốn đầu tư lớn nhưng thất bại, rủi ro cao; một số dự án lỗ lũy kế lớn, thua lỗ liên tục trong nhiều năm, phương thức tái cơ cấu chưa hiệu quả…

Đức Minh