Chuyển đổi số đang trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp trong thời đại hiện nay, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất và kinh doanh vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một trong những điểm nghẽn quan trọng mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt là vấn đề nhân lực.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và áp dụng công nghệ phù hợp do thiếu vốn đầu tư và không có nhân sự có trình độ để vận hành các hệ thống công nghệ mới. Điều này đã tạo ra một rào cản lớn cho việc chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhỏ.

Để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua rào cản này, các chuyên gia cho rằng cần triển khai cơ chế ‘chuyển đổi từng bước’. Thay vì thay đổi toàn bộ quy trình cùng lúc, doanh nghiệp có thể bắt đầu từ những nghiệp vụ dễ áp dụng như hóa đơn điện tử, kế toán online, quản lý bán hàng… Việc này sẽ giúp doanh nghiệp làm quen dần với công nghệ và giảm thiểu sự gián đoạn trong hoạt động sản xuất và kinh doanh.

Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp công nghệ và các tổ chức giáo dục để tổ chức các chương trình đào tạo thực hành, học online, cấp chứng chỉ… là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp nâng cao trình độ công nghệ và kỹ năng số cho người lao động, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp trong thời đại công nghệ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các hợp chất thiên nhiên, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho rằng Nhà nước nên tạo ra một số chương trình trọng điểm, có kinh phí và lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ đào tạo qua đấu thầu để doanh nghiệp tư nhân có khả năng thiết kế những khóa học, chương trình học bổ sung và phổ thông hóa các kỹ năng mới cho người yếu thế trong thị trường việc làm mới.

Một yếu tố quan trọng khác là cần khuyến khích doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp công nghệ thân thiện với người dùng. Phần mềm phải dễ sử dụng, giao diện đơn giản, thậm chí tích hợp tính năng điều khiển bằng giọng nói để người lao động phổ thông cũng có thể làm quen nhanh chóng.

Theo dự báo, khoảng 70% công việc truyền thống tại Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể từ sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) trong thập kỷ tới. Các nhà cung cấp giải pháp công nghệ nhận định, AI sẽ là công nghệ chủ đạo định hình tương lai hoạt động doanh nghiệp tại Việt Nam trong 5-10 năm tới.

Để hình thành nguồn lực mới, doanh nghiệp cần xây dựng lộ trình chuyển đổi số có lồng ghép yếu tố phát triển con người; doanh nghiệp và người lao động cần đầu tư vào học tập và nâng cao kỹ năng số. Việc xây dựng một hệ sinh thái nhân lực thích ứng công nghệ không chỉ dựa vào nỗ lực riêng của doanh nghiệp mà giáo dục đại học chính là mắt xích đầu tiên góp phần định hình tư duy, nền tảng tri thức và thái độ nghề nghiệp cho người lao động tương lai.

Nhân lực không thể tách rời tổng thể các yếu tố như cấu trúc nền kinh tế, định hướng chính sách vĩ mô và năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp. Chất lượng nguồn nhân lực chịu tác động trực tiếp từ cách mà nền kinh tế được tổ chức, điều tiết và định hướng phát triển.

Muốn hình thành một lực lượng lao động phù hợp với thời đại công nghệ, cần đồng bộ giữa chính sách phát triển nhân lực và các chính sách kinh tế-công nghệ. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và phát triển bền vững trong thời đại công nghệ.

Khối ngân hàng đang trải qua một làn sóng sa thải nhân sự mạnh mẽ do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa. Xu hướng này không chỉ diễn ra tại Việt Nam mà còn trên toàn cầu, khi nhiều ngân hàng tìm cách cắt giảm nhân sự để chuyển đổi và thích nghi với thời đại công nghệ. Theo một báo cáo của Bloomberg Intelligence, dự kiến trong 3-5 năm tới, các ngân hàng toàn cầu sẽ cắt giảm tới 200.000 vị trí nhân sự nhờ vào AI và tự động hóa.

尽管 việc cắt giảm nhân sự đang diễn ra mạnh mẽ, các chuyên gia cho rằng tình trạng thừa nhân lực là có thật, nhưng đồng thời cũng tồn tại một cuộc khủng hoảng thiếu nhân sự chất lượng cao. Trong bối cảnh này, nhân viên buộc phải chuyển đổi và thích nghi để phù hợp với nhu cầu mới của ngành ngân hàng. Tại Việt Nam, một số ngân hàng như LPBank, Sacombank, và VIB đã thực hiện cắt giảm nhân sự trong quý đầu năm. Cụ thể, LPBank đã giảm hơn 1.600 người, trong khi Sacombank giảm 930 người. Tuy nhiên, sau khi cắt giảm, thu nhập bình quân của nhân viên tại các ngân hàng này đã tăng mạnh.

Sacombank là một trong những ngân hàng có quy mô tinh gọn nhân sự đáng chú ý khi giảm 930 người, xuống còn khoảng 16.100 người. Câu chuyện về việc ngân hàng cắt giảm hàng loạt nhân sự đã khiến nhiều người băn khoăn và lo lắng về nguy cơ bị AI đào thải. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng AI chưa thể thay thế hoàn toàn con người nhưng có thể đảm nhận rất nhiều tác vụ của nhân viên ngân hàng.

Bà Ngô Lan, Giám đốc Navigos Search phía Bắc, cho rằng nguyên nhân chính dẫn đến làn sóng sa thải nhân viên ngân hàng là do sự phát triển của công nghệ. Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, bổ sung rằng AI sẽ đóng góp 13.000 tỷ USD vào kinh tế toàn cầu và công nghệ Blockchain sẽ giúp cắt giảm 70% chi phí giao dịch tài chính. Ông Trung cũng dự đoán rằng 85 triệu việc làm trong ngành ngân hàng sẽ biến mất, nhưng đồng thời sẽ có 97 triệu việc làm mới trong ngành này trong thời gian tới.

Chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, và ngành ngân hàng Việt Nam không đứng ngoài cuộc chơi này. Ngành ngân hàng đang trở thành lực lượng tiên phong trong công cuộc chuyển mình để thích nghi với thời đại công nghệ. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã khẳng định nhiệm vụ xây dựng và dùng chung các nền tảng số quốc gia, vùng, bảo đảm hoạt động thống nhất, liên thông của các ngành, lĩnh vực trên môi trường số.

Để thích nghi với thời đại công nghệ, các chuyên gia cho rằng cần đào tạo và đào tạo lại đội ngũ nhân sự. TS. Trần Văn Tùng, Chủ tịch Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng cần trang bị cho nhân sự những kiến thức mới, kỹ năng số, hiểu biết về công nghệ như AI, để họ có thể làm chủ và sử dụng hiệu quả các công cụ số. Qua đó, nhân viên có thể chuyển đổi và thích nghi với nhu cầu mới của ngành ngân hàng, đảm bảo vị trí và vai trò của mình trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ.