Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã gây ra những tác động đáng kể đến tâm lý và tinh thần của người lao động. Theo báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h, các ngành như sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ đều bị ảnh hưởng bởi xu hướng này. Nỗi lo lắng về việc bị sa thải đã tăng lên rõ ràng, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc của người lao động.

Nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các đợt cắt giảm nhân sự. Các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính tập trung ở hai nhóm tuổi này. Ngược lại, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin dường như được duy trì ổn định. Sự thay đổi trong cơ cấu lao động đang đặt ra những thách thức mới cho cả doanh nghiệp và người lao động trong việc thích nghi và vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm của những người lao động bị mất việc đang gặp nhiều khó khăn. Thống kê cho thấy 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Những người lao động ở lại sau khi có đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, nhưng bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại. Cụ thể, gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực trong công việc, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể.

Trước những thách thức này, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã tinh gọn bộ máy để tối ưu hóa nguồn lực. Đồng thời, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng chủ yếu gắn với tăng trưởng và vận hành như kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề…

Lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trước những thách thức của thị trường lao động. Nếu như 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế về vấn đề tương tự.

Vieclam24h khuyến nghị các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi tiến hành cắt giảm nhân sự. Minh bạch và thẳng thắn trong giao tiếp, lắng nghe ý kiến của nhân viên và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động là điều quan trọng để duy trì sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp. Về phía người lao động, việc duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thay đổi, cùng với nỗ lực đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, sẽ giúp họ vượt qua những thách thức này.

Một thách thức khác mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt là khó khăn trong việc tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo khảo sát của Anphabe, 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận họ gặp khó khăn khi tuyển được người đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Khoảng cách giữa nhu cầu của thị trường lao động và kỹ năng của người lao động đang ngày càng gia tăng, đặt ra thách thức lớn cho cả doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo trong việc thu hẹp khoảng cách này.

Chuyển đổi số trong ngành tài chính hiện nay không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành động lực tăng trưởng tất yếu, giúp lĩnh vực này phát triển bền vững và minh bạch. Ông Josh Warland, Bí thư thứ nhất, Phụ trách Kinh tế số và Công nghệ – Tổng Lãnh sự quán Anh, đã nhấn mạnh điều này tại Hội thảo chuyên đề “Thúc đẩy chuyển đổi số tài chính Việt Nam: các chiến lược thực tiễn về dữ liệu, đạo đức, liên minh thông minh và nguồn nhân lực”. Hội thảo do Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh Quốc (ACCA) tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh.

Ông Warland cho rằng trong bối cảnh công nghệ đang làm thay đổi căn bản hoạt động kinh doanh, ngành tài chính Việt Nam cần một chiến lược chuyển đổi số bài bản, đi kèm với sự đồng hành từ cả khu vực công và tư. Sự phát triển của công nghệ không chỉ mang lại cơ hội mà còn đặt ra thách thức về việc thích nghi và thay đổi để bắt kịp với tốc độ phát triển.

Ông Pulkit Abrol, Giám đốc ACCA khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, cũng có quan điểm tương tự về khái niệm “Smart Alliance” (Liên minh số). Theo ông, sự kết hợp giữa con người và công nghệ chính là chìa khóa định hình tương lai ngành tài chính – kế toán. Thay vì thay thế con người, công nghệ như AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây hay RPA sẽ giúp các chuyên gia tài chính tái định vị vai trò: Từ thực hiện nghiệp vụ kỹ thuật sang các chức năng chiến lược như tư vấn, quản trị rủi ro và ra quyết định.

“Công nghệ sẽ là công cụ, còn con người, với nền tảng đạo đức và năng lực phân tích, mới là nhân tố dẫn dắt”, ông Abrol nhấn mạnh. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của con người trong quá trình chuyển đổi số, không chỉ về mặt công nghệ mà còn về đạo đức và kỹ năng.

Thực tiễn từ các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam như ngân hàng, tổ chức tài chính đang trực tiếp triển khai chuyển đổi số. Các đại diện doanh nghiệp nhấn mạnh, quá trình này không chỉ đòi hỏi đầu tư về công nghệ, mà còn cần sự thay đổi về văn hóa tổ chức, kỹ năng nhân sự và đặc biệt là tư duy lãnh đạo. Việc chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành và cải thiện khả năng ra quyết định.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng chuyển đổi số không đơn thuần là áp dụng công nghệ mới mà cần song hành với quy trình quản trị rủi ro, bảo mật dữ liệu và tuân thủ đạo đức nghề nghiệp. Điều này đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi số diễn ra một cách an toàn và đáng tin cậy.

Hội thảo này là sự kiện nối tiếp chuỗi hoạt động chuyên đề do ACCA tổ chức tại Việt Nam, tập trung vào ba trụ cột chính: dữ liệu, đạo đức và nhân lực, được xem là nền tảng cho một hệ sinh thái tài chính số minh bạch, hiệu quả và bền vững. Với vai trò là tổ chức nghề nghiệp quốc tế lớn nhất và lâu đời nhất trên thế giới có mặt tại hơn 180 quốc gia, ACCA đã và đang chủ động ban hành các hướng dẫn đạo đức, khuyến nghị chính sách và xây dựng bộ khung chuẩn mực ứng xử chuyên môn trong môi trường số.

Thông qua các hoạt động này, ACCA không chỉ hỗ trợ các chuyên gia tài chính trong việc cập nhật kiến thức và kỹ năng mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành tài chính – kế toán trong kỷ nguyên công nghệ. ACCA cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các chuyên gia và tổ chức trên toàn thế giới để cùng nhau xây dựng một tương lai tài chính vững chắc và minh bạch.

Việc chuyển đổi số trong ngành tài chính không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu tất yếu để phát triển bền vững. Quá trình này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa khu vực công và tư, cũng như sự đầu tư vào công nghệ và nguồn nhân lực. Với sự hỗ trợ từ các tổ chức như ACCA, ngành tài chính Việt Nam có thể nhanh chóng bắt kịp với xu hướng toàn cầu và đạt được những thành tựu quan trọng trong tương lai.

Ngày 21-7, Bộ Tài chính tổ chức lễ trao giải cuộc thi “Giải Báo chí toàn quốc về ngành tài chính lần thứ IX năm 2025”, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống ngành tài chính Việt Nam. Sự kiện này nhằm vinh danh và khen thưởng các cơ quan báo chí, nhà báo có tác phẩm xuất sắc về lĩnh vực tài chính.

Tại lễ trao giải, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã trao bằng khen cho báo Tuổi Trẻ vì đã có thành tích tiêu biểu trong cuộc thi và đóng góp tích cực vào kết quả công tác thông tin – tuyên truyền về lĩnh vực tài chính – đầu tư. Đây là sự ghi nhận và đánh giá cao của Bộ Tài chính đối với những đóng góp của báo Tuổi Trẻ trong thời gian qua.

Cuộc thi năm nay thu hút sự tham gia của 2.750 tác phẩm thuộc các cơ quan báo chí gồm báo in, phát thanh, truyền hình, điện tử. Sau hai vòng sơ khảo và chung khảo, ban tổ chức đã lựa chọn được các tác phẩm tiêu biểu xuất sắc để trao giải. Giải đặc biệt đã được trao cho nhóm tác giả Cao Thị Thanh Trà và Vũ Văn Nhất của Ban Thời sự Đài Truyền hình Việt Nam với loạt phóng sự truyền hình “Ngành bảo hiểm nỗ lực hỗ trợ, bồi thường khách hàng bị thiệt hại do bão số 3 (Yagi)”.

Báo Tuổi Trẻ đã giành giải B với tác phẩm “Giảm thuế VAT, tăng kích cầu tiêu dùng” của nhóm tác giả Lê Thanh – Thành Chung. Tác phẩm này đã góp phần làm sáng tỏ những vấn đề liên quan đến chính sách thuế VAT và tác động của nó đối với việc kích cầu tiêu dùng.

Cuộc thi năm nay được đánh giá là đặc biệt ý nghĩa khi gắn với sự kiện ngành tài chính kỷ niệm 80 năm xây dựng và phát triển. Các đề cử của giải thưởng năm nay đã bao quát hết được rộng khắp các lĩnh vực kinh tế – tài chính và cả các sự kiện nổi bật, làm sáng tỏ thêm những mốc son trong chặng đường lịch sử 80 năm xây dựng và phát triển của ngành tài chính, khẳng định vai trò của ngành tài chính trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thông qua cuộc thi, Bộ Tài chính hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác của các cơ quan báo chí, nhà báo trong việc thông tin, tuyên truyền về lĩnh vực tài chính – đầu tư, góp phần nâng cao nhận thức và kiến thức của công chúng về các vấn đề kinh tế – tài chính.