Một loại vũ khí bí ẩn của Ukraine đã xuất hiện trong truyền thông, với hình ảnh cho thấy khả năng tàng hình cao và có thể tác động tới chiến dịch quân sự của Nga. Hình ảnh này đã được đăng tải trên mạng internet những ngày gần đây, đánh dấu lần xuất hiện thứ hai của loại vũ khí này.

Loại vũ khí bí ẩn này là một chiếc UAV (Unmanned Aerial Vehicle) tấn công tàng hình, có cấu trúc dạng cánh bay không có thân riêng biệt và được đẩy bằng động cơ phản lực. UAV này được sơn màu đen và có khả năng tàng hình rất cao, giúp nó vượt qua các hệ thống phòng không của đối thủ để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Ukraine đã gia tăng các vụ tấn công vào cơ sở quân sự, nhà máy vũ khí, điểm hậu cần của Nga gần đây. Kiev tin rằng các cuộc tấn công này có thể làm gián đoạn việc Nga vận hành chiến dịch quân sự đặc biệt, làm chậm đà tiến của Moscow. Thông tin về chiếc UAV bí ẩn này vẫn chưa rõ ràng, nhưng một chiếc UAV màu đen từng rơi ở Nga hồi tháng 6/2024 dài khoảng 3m. Nếu nó mang được lượng nhiên liệu tương đương UAV tấn công Shahed của Nga, vốn có kích thước tương đương, thì có thể nó đủ khả năng bay hàng trăm km.

Ngoại ra, Ukraine còn có một loại UAV phản lực khác lớn hơn một chút, cũng mang cấu trúc cánh bay, đã từng xuất hiện vài lần trên mạng xã hội từ năm ngoái. Điểm khác biệt chính giữa hai mẫu UAV tàng hình, ngoài kích thước, là ở đuôi: mẫu lớn hơn có một cánh đuôi đứng, trong khi mẫu nhỏ hơn có 2. Rõ ràng, cả hai mẫu UAV tàng hình này chỉ tồn tại với số lượng rất ít, có lẽ do chi phí và độ phức tạp cao hơn so với các loại UAV khác.

Loại UAV tấn công chính của Lực lượng Tác chiến Không người lái Ukraine (USF) là mẫu An-196, cánh thẳng và dùng cánh quạt. Việc UAV tàng hình xuất hiện ít có thể hàm ý rằng USF chỉ triển khai chúng cho những nhiệm vụ khó khăn nhất, nơi UAV cần xâm nhập qua các lớp phòng không dày đặc của Nga.

Trong cuộc đua công nghệ này, Nga cũng sở hữu những mẫu UAV tàng hình uy lực, ví dụ như Okhotnik dài tới 14m. Theo giới quan sát, thách thức với cả Ukraine và Nga không phải là làm ra vài chiếc UAV có khả năng tránh radar, mà là làm ra nhiều chiếc. Đây là một cuộc chiến tiêu耗 và bên nào có được số lượng lớn vũ khí sẽ là bên có ưu thế.

Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì chi phí sản xuất UAV tàng hình đắt đỏ hơn so với UAV thông thường. Cuộc chiến giữa Ukraine và Nga đang ngày càng trở nên phức tạp và các bên đang không ngừng tìm cách để cải thiện năng lực quân sự của mình.

Nga đã có một sự thay đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) trong cuộc xung đột với Ukraine. Ban đầu, nước này chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử. Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại khu vực, sự chú ý của cộng đồng quốc tế đang đổ dồn vào hệ thống tên lửa phòng không KS-1C Kaishan của Campuchia. Hệ thống này được xem là một trong những trang thiết bị quân sự quan trọng của vương quốc này, đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ không gian bầu trời và đảm bảo an ninh quốc gia.

Được phát triển từ những năm 1980, hệ thống tên lửa KS-1 đã trải qua nhiều giai đoạn nâng cấp và cải tiến không ngừng. Phiên bản đầu tiên của KS-1 đã thực hiện thành công lần bắn thử nghiệm vào năm 1989 và chính thức được ra mắt tại Triển lãm Hàng không Chu Hải năm 1998. Đến năm 2006, Trung Quốc đã giới thiệu biến thể nâng cấp của KS-1 với tên định danh là KS-1A, với khả năng chống lại các mục tiêu có diện tích phản xạ radar nhỏ cũng như có độ cơ động cao.

Đặc biệt, phiên bản KS-1C mà Campuchia sở hữu được đánh giá là bản nâng cấp toàn diện nhất. Một trong những điểm nâng cấp đáng kể của KS-1C là tên lửa đánh chặn được đặt trong ống phóng kín kiêm ống bảo quản, giúp tăng cường khả năng bảo vệ và giảm thiểu rủi ro. Hệ thống này cũng được trang bị đài radar quét mảng pha thụ động thế hệ mới H-200, có tầm phát hiện mục tiêu tối đa 115 km, theo dõi từ cự ly 80 km và dẫn đường cho tên lửa ở tầm 50 km.

Radar H-200 có khả năng dẫn đường cho 6 tên lửa tấn công 3 mục tiêu cùng lúc, phân bổ 2 tên lửa cho 1 mục tiêu. Mặc dù được tối ưu hóa cho việc phát hiện máy bay cánh cố định cũng như trực thăng, nhưng H-200 cũng được cho là có một chút năng lực trong việc cảnh báo sớm tên lửa hành trình. Với những tính năng vượt trội, hệ thống radar này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả tác chiến của hệ thống tên lửa KS-1C.

Đạn tên lửa của tổ hợp KS-1C có chiều dài 5,6 m, đường kính 0,4 m, trọng lượng 900 kg, lắp đầu đạn nặng 100 kg, vận tốc 1.200 m/s, khả năng chịu quá tải tối đa 20G, tấn công được mục tiêu bay ở vận tốc 750 m/s với độ cơ động lớn nhất 5G. Tên lửa có tầm bắn tối đa 50 km, tối thiểu 100 m, độ cao lớn nhất 25 km và nhỏ nhất là 500 m. Một đài radar H-200 chỉ huy được 4 xe mang phóng tự hành với tổng cộng 8 đạn tên lửa.

Mặc dù là một hệ thống phòng không khá mạnh, nhưng Campuchia vẫn đang triển khai các tổ hợp KS-1C để bảo vệ mục tiêu trọng yếu tại thủ đô, chưa có dấu hiệu cho thấy tổ hợp này được triển khai tại điểm nóng. Việc sở hữu hệ thống tên lửa KS-1C Kaishan cho thấy Campuchia đang tích cực tăng cường năng lực quốc phòng, nhằm đối phó với những thách thức an ninh đang gia tăng tại khu vực.

Trung Quốc vừa chính thức giới thiệu một hệ thống vũ khí laser phòng không mới, được biết đến với tên gọi OW5-A50, có khả năng tiêu diệt máy bay không người lái (UAV) với chi phí thấp và tính cơ động cao. Hệ thống này được thiết kế để phục vụ thị trường xuất khẩu tại Trung Đông và châu Phi.

Tập đoàn quốc phòng quốc doanh NORINCO của Trung Quốc đã giới thiệu hệ thống OW5-A50 thông qua một video quảng bá. Theo đó, OW5-A50 được gắn trên khung xe tải hạng nặng 8×8, cho phép nó di chuyển linh hoạt và hoạt động trên nhiều địa hình khác nhau. Hệ thống này được trang bị nguồn phát riêng và hệ thống điều khiển tích hợp, cho phép nó triển khai nhanh chóng mà không cần phụ thuộc vào nguồn điện ngoài.

Về thông số kỹ thuật, hệ thống OW5-A50 có công suất laser lên tới 50kW. Nhờ đó, nó có thể tiêu diệt UAV ở nhiều độ cao và khoảng cách khác nhau. Đây là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm đối phó với xu hướng tấn công bằng UAV ngày càng gia tăng. Các chuyên gia quốc phòng nhận định OW5-A50 là một giải pháp hiệu quả để chống lại các cuộc tấn công quy mô lớn từ đàn UAV và tên lửa hành trình.

So với các hệ thống tương tự như Iron Beam của Israel, OW5-A50 có ưu thế về chi phí vận hành. Trong khi mỗi phát bắn của Iron Beam tiêu tốn khoảng 2,5 USD, OW5-A50 được cho là còn tiết kiệm hơn nhờ khả năng hoạt động hoàn toàn độc lập và không cần tiếp năng lượng ngoài.

Trung Quốc đã mang OW5-A50 tới các triển lãm quốc phòng lớn tại Ả rập Xê út, Qatar và Ai Cập trong năm 2024, trong nỗ lực mở rộng xuất khẩu vũ khí công nghệ cao. NORINCO kỳ vọng OW5-A50 sẽ là công nghệ chủ lực giúp củng cố vị thế của nước này trong lĩnh vực phòng không hiện đại, và nhiều khả năng sẽ thu hút sự quan tâm từ các khách hàng tiềm năng.NORINCO đang tích cực quảng bá hệ thống này như một giải pháp tối ưu cho nhu cầu an ninh của các quốc gia trên thế giới.

Cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực vũ khí phòng không ngày càng trở nên gay gắt, và Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất đang phát triển công nghệ này. Các quốc gia như Israel, Mỹ và châu Âu cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển các hệ thống tương tự. OW5-A50 có tiềm năng trở thành một trong những hệ thống vũ khí laser phòng không hàng đầu trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, với nhiều thách thức và biến động trên trường quốc tế, các cường quốc như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển một dự án quân sự đầy tham vọng: máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự kiến sẽ trở thành một phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, Tempest được thiết kế để trở thành một trong những máy bay tiêm kích tiên tiến nhất trên thế giới.

Được thiết kế với khả năng bay siêu thanh, Tempest sẽ có khả năng xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn, cho phép thực hiện các nhiệm vụ dài hạn và mang theo hệ thống vũ khí tối tân. Điều này bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại, giúp tăng cường đáng kể hiệu quả chiến đấu của máy bay.

Dự án này không chỉ nhằm mục đích phát triển một máy bay tiêm kích hiện đại mà còn để thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Các chuyên gia quân sự đánh giá cao tiềm năng của Tempest, cho rằng trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, máy bay này có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương. Sau đó, Tempest có thể hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35, thể hiện sự vượt trội về năng lực chiến đấu.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ thể hiện cam kết của các bên trong việc phát triển một dự án quân sự quan trọng mà còn nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược giữa Anh, Nhật Bản và Italy.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024, thể hiện sự tiến bộ và tiềm năng của dự án.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest và chương trình GCAP đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cuộc đua phát triển máy bay tiêm kích thế hệ mới, không chỉ ở châu Âu mà còn trên toàn cầu.