Xu hướng gia đình một con đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Sự thay đổi trong cấu trúc gia đình này đã thu hút sự chú ý của nhiều chuyên gia xã hội học và các nhà nghiên cứu. Tại Singapore, một quốc gia nổi tiếng với tốc độ phát triển kinh tế nhanh và mức sống cao, tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng đáng kể từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024.

Các chuyên gia xã hội học cho rằng có nhiều yếu tố thực tế đóng góp vào xu hướng này. Một trong những nguyên nhân chính là áp lực tài chính. Chi phí sinh hoạt cao, đặc biệt là chi phí nuôi dưỡng và giáo dục con cái, đã khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định có thêm con. Ngoài ra, quỹ thời gian hạn hẹp cũng là một yếu tố quan trọng. Với nhịp sống nhanh và áp lực công việc cao, nhiều phụ huynh cảm thấy khó khăn để phân bổ thời gian và năng lượng cho việc chăm sóc nhiều con. Sự thay đổi trong hệ giá trị cũng đóng vai trò quan trọng, khi nhiều người trẻ tuổi hiện nay đặt ưu tiên vào sự phát triển cá nhân và sự nghiệp.

Nhiều phụ huynh chọn chỉ sinh một con để đảm bảo chất lượng cuộc sống và sự quan tâm cho con cái. Họ tin rằng với một con, họ có thể dành nhiều thời gian, công sức và tài chính hơn để đầu tư vào việc giáo dục và phát triển của con. Điều này không chỉ giúp con cái họ có được nền tảng giáo dục tốt hơn mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là đối với các xã hội đang già hóa như Singapore.

Singapore đang đối mặt với thách thức của tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang giảm dần. Điều này có nghĩa là sẽ có ít người trong độ tuổi lao động hỗ trợ cho một số lượng lớn người cao tuổi. Các chuyên gia lão khoa lo ngại rằng xu hướng gia đình một con sẽ làm tăng gánh nặng lên các thế hệ tương lai trong việc chăm sóc người già. Thế hệ trước thường xem con cái như một khoản đầu tư cho tuổi già, nhưng hiện nay, nhận thức về việc chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời đã thay đổi.

Ngày càng nhiều người ý thức rõ rằng họ cần phải chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời của mình để giảm gánh nặng cho con cái. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch tài chính, bảo hiểm sức khỏe và các chương trình hỗ trợ xã hội. Các chuyên gia khuyến khích mọi người nên có kế hoạch cụ thể để đảm bảo cuộc sống ở tuổi già được an toàn và thoải mái, đồng thời giảm bớt áp lực lên hệ thống an sinh xã hội và gia đình trẻ.

Xu hướng gia đình một con không chỉ phản ánh sự thay đổi trong lối sống và giá trị của xã hội hiện đại mà còn đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho các chính sách xã hội và kinh tế. Để đối phó với những thách thức này, các quốc gia cần xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ toàn diện, bao gồm cải thiện hệ thống phúc lợi xã hội, hỗ trợ tài chính cho gia đình và phát triển các chương trình chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.

Trong bối cảnh toàn cầu đang trải qua những thay đổi lớn về nhân khẩu học và cấu trúc xã hội, việc thấu hiểu và đáp ứng nhu cầu của các gia đình hiện đại trở thành một nhiệm vụ quan trọng. Bằng cách nghiên cứu và dự đoán xu hướng, các nhà hoạch định chính sách có thể đưa ra những quyết định sáng suốt để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho mọi thế hệ.