Thị trường lao động Việt Nam đang đối mặt với một nghịch lý rõ rệt: trong khi nhiều người lao động bị sa thải, doanh nghiệp vẫn đang thiếu nhân sự nghiêm trọng. Theo báo cáo quý 2/2025 của Vieclam24h, gần 3.000 người tham gia khảo sát đã cho thấy một bức tranh toàn diện về tình trạng tâm lý người lao động và sự gián đoạn kết nối giữa cung – cầu lao động trên thị trường.

Trong nửa đầu năm 2025, ngành công nghệ toàn cầu đã cắt giảm đến 72.000 lao động, ngành bán lẻ mất hơn 64.000 việc làm. Tại Việt Nam, hơn 2.500 nhân sự ngân hàng bị tinh giản, nhiều khu công nghiệp cũng báo cáo cắt giảm quy mô lớn trong các ngành dệt may, da giày, điện tử. Những con số này cho thấy, “layoff” đang trở thành xu hướng toàn cầu, không còn giới hạn trong các đợt khủng hoảng ngắn hạn mà đã dần đi vào chiến lược dài hơi của nhiều doanh nghiệp.

Tâm lý bất ổn làm đứt gãy mối liên kết giữa người lao động và doanh nghiệp. Gần 43,3% người lao động ở lại cho biết họ đang gánh thêm công việc, trong khi 42,8% lo sợ sẽ là người tiếp theo ra đi. Gần 30% đã mất niềm tin vào tổ chức, và 27,3% cảm thấy giảm động lực làm việc.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, 77,4% doanh nghiệp được khảo sát cho biết tình hình tuyển dụng khó khăn hơn cùng kỳ năm trước. Khó nhất là nhóm nhân viên chính thức và thực thi (84,7%), tiếp theo là nhóm chuyên viên, cấp trung và trưởng nhóm (66,1%). Trong khi đó, 72,7% người lao động mất việc đã quay lại tìm việc, nhưng chỉ 24,7% tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn.

Lao động lớn tuổi và lao động phổ thông chịu thiệt thòi nặng nề. Nhóm 45-54 tuổi là đối tượng bị cắt giảm nhiều nhất với tỷ lệ 9,5%, nhưng chỉ có 4,1% được giữ lại. Nhóm trên 55 tuổi gần như không còn hiện diện trong lực lượng được giữ lại.

Lực lượng lao động trẻ thiếu cơ hội gia nhập thị trường. Chỉ 23,4% doanh nghiệp có kế hoạch tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp hoặc thực tập sinh. Trong khi đó, nhóm tuổi 18-24 chiếm tỷ lệ đáng kể trong nhóm bị sa thải.

Kỳ vọng lệch pha khiến cung – cầu càng khó gặp nhau. Người lao động đang tìm kiếm sự ổn định và các điều kiện làm việc có lợi hơn, trong khi doanh nghiệp lại ưu tiên các biện pháp như tăng kênh tuyển dụng, truyền thông thương hiệu nhà tuyển dụng.

Dù vậy, báo cáo cũng chỉ ra những tín hiệu tích cực từ người lao động và doanh nghiệp Việt. Thị trường hồi phục chậm và mang tính chọn lọc, nhưng 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Người lao động Việt Nam thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật so với xu hướng chung trên thế giới.

Để thu hẹp khoảng cách giữa người lao động và doanh nghiệp, cả hai phía cần chủ động thay đổi. Khi có sự lắng nghe và điều chỉnh từ cả hai bên, cung và cầu mới có thể vận hành như một thể thống nhất thay vì tiếp tục đứng ở hai đầu không gặp nhau.

Intel – biểu tượng công nghệ hàng đầu tại Mỹ – đang trải qua một quá trình tái cấu trúc lớn dưới sự lãnh đạo của CEO Lip Bu Tan. Quá trình này bắt đầu với một đợt sa thải lớn, với kế hoạch giảm 15% lực lượng lao động toàn cầu, tương ứng với gần 24.000 nhân viên. Đây được xem là một trong những động thái quyết liệt nhất trong lịch sử của tập đoàn này.

Việc cắt giảm nhân sự diễn ra trong bối cảnh hoạt động kinh doanh của Intel liên tục suy giảm và cạnh tranh ngày càng gay gắt. CEO Lip Bu Tan khẳng định cam kết thay đổi tư duy đầu tư của Intel, với quan điểm rằng không còn những “tấm séc trắng” và mỗi khoản đầu tư phải có lý do kinh tế rõ ràng. Intel sẽ tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng và giành lại niềm tin của họ thông qua khả năng thực thi ổn định.

Mục tiêu của Intel là giảm số lượng nhân sự xuống còn 75.000 người vào cuối năm nay, tương đương giảm 22% so với cuối năm 2024. Việc này sẽ được thực hiện thông qua các chương trình tự nguyện nghỉ việc và các hình thức khác. Song song đó, Intel cũng triển khai hàng loạt biện pháp tái cơ cấu quy mô lớn, bao gồm việc hủy bỏ các dự án mở rộng nhà máy tại Ba Lan và Đức, cũng như làm chậm tiến độ xây dựng nhà máy lớn tại Ohio (Mỹ).

Intel cũng tiến hành hợp nhất cơ sở đóng gói chip tại Costa Rica với các cơ sở hiện có ở Việt Nam và Malaysia. Ngoài ra, kế hoạch cải tổ của Intel còn bao gồm việc đẩy nhanh lộ trình sản xuất quy trình chip 18A (chip 1,8 nanomet) dành riêng cho các sản phẩm nội bộ. CEO Lip Bu Tan tuyên bố sẽ đích thân xem xét và phê duyệt từng thiết kế chip quan trọng, nhằm đảm bảo chiến lược công nghệ không lặp lại những sai lầm trong quá khứ.

Cuộc cải tổ của Intel được đánh giá là một con dao hai lưỡi. Việc cắt giảm nhân sự có thể giúp công ty giảm chi phí và tăng tính linh hoạt, nhưng cũng có thể làm xói mòn lòng trung thành của nhân viên và gây khó khăn trong việc giữ chân những nhân tài chủ chốt. Các chuyên gia cũng cảnh báo về hiện tượng “Hội chứng mặc cảm người sống sót”, khi những nhân viên còn lại sau các đợt sa thải liên tiếp thường rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, mất phương hướng và giảm gắn kết.

Dù vậy, CEO Lip Bu Tan vẫn đặt niềm tin vào triển vọng cải tổ và khẳng định rằng sẽ cần thời gian, nhưng Intel nhìn thấy những cơ hội rõ ràng trước mắt để cải thiện vị thế cạnh tranh, cải thiện lợi nhuận và tạo ra giá trị cổ đông dài hạn. Việc thực hiện những thay đổi quyết liệt này thể hiện nỗ lực của Intel trong việc phục hồi và phát triển trong môi trường cạnh tranh công nghệ ngày càng khốc liệt.