Gần đây, nhiều nghệ sĩ Việt Nam đã bị bắt vì liên quan đến ma túy, gây ra sự bàng hoàng trong công chúng và đặt ra câu hỏi về lý do tại sao những người nổi tiếng dễ dàng sa vào cạm bẫy này. Sự việc đã làm dấy lên cuộc tranh luận về việc sử dụng chất kích thích trong giới nghệ thuật và liệu có mối liên hệ giữa sáng tạo nghệ thuật và việc sử dụng ma túy.

Một số người trong giới đã biện minh rằng nghệ sĩ cần sáng tạo và cảm xúc để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, nên họ tìm đến chất kích thích để ‘phiêu’ hơn trong nghệ thuật. Tuy nhiên, chuyên gia tâm lý và xã hội học đã lên tiếng cảnh báo rằng đây là một sự ngụy biện nguy hiểm và có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Theo các chuyên gia, việc sử dụng ma túy không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của nghệ sĩ mà còn có thể dẫn đến việc mất kiểm soát, gây ra những hành vi sai trái và thậm chí là tội phạm.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc sử dụng ma túy trong giới nghệ thuật không phải là một hiện tượng mới và đã có nhiều trường hợp nghệ sĩ nổi tiếng bị bắt vì liên quan đến ma túy trong quá khứ. Điều này cho thấy rằng việc sử dụng chất kích thích trong giới nghệ thuật không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn là một vấn đề xã hội cần được quan tâm và giải quyết.

Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đề xuất rằng cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, gia đình và bạn bè của nghệ sĩ để giúp họ tránh xa cạm bẫy của ma túy. Ngoài ra, cần có các chương trình giáo dục và hỗ trợ để giúp nghệ sĩ hiểu rõ về nguy hiểm của ma túy và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.

TTO cũng đã có bài viết về vấn đề này, trong đó nêu lên việc nhiều nghệ sĩ Việt Nam bị bắt vì liên quan đến ma túy và cảnh báo về sự nguy hiểm của việc sử dụng chất kích thích trong giới nghệ thuật.

Trong xã hội hiện đại, một hiện tượng đáng buồn đang diễn ra ở nhiều gia đình: cha mẹ và con cái sống chung nhưng ngày càng xa cách về mặt tình cảm. Hiện tượng này được gọi là ‘family estrangement’ (xa cách nội tâm trong gia đình). Mặc dù vẫn cùng ăn cơm, vẫn chào hỏi mỗi ngày, nhưng khoảng cách giữa nhiều bậc cha mẹ và con cái ngày càng lớn dần mà không ai kịp nhận ra.

Không có cãi vã, không xung đột, nhưng họ chỉ đơn giản là không còn chuyện gì để nói. Một bà mẹ 43 tuổi chia sẻ rằng con trai cô ‘ngoan’, chưa từng khiến cô phiền lòng, nhưng càng lớn càng xa cách mẹ. Con trai cô cứ về tới nhà là đóng cửa phòng, mẹ gọi ăn cơm cũng chỉ đáp ‘dạ’. Ngồi ăn chưa xong đã rút điện thoại ra lướt. Hỏi gì cũng trả lời cụt lủn. Cô thấy con ngay trước mắt mà như đang dần biến mất khỏi đời mình.

Theo báo cáo của tổ chức Stand Alone (Anh), có tới 1/4 người trẻ trưởng thành từng có giai đoạn ‘xa cách hoàn toàn’ với cha mẹ về mặt cảm xúc, dù vẫn đang sống cùng mái nhà. Tại Trung Quốc, một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology năm 2023 cũng chỉ ra rằng các sinh viên có sự kết nối gia đình thấp sẽ dễ rơi vào trạng thái cô đơn và trầm cảm hơn gấp đôi so với nhóm có nền tảng giao tiếp tích cực.

Theo lý thuyết gắn bó cảm xúc (attachment theory), trẻ lớn lên trong môi trường mà cảm xúc bị xem nhẹ hoặc bị kiểm soát quá mức sẽ dần phát triển kiểu gắn bó ‘né tránh’ (avoidant): không chia sẻ, không kết nối và tự rút vào thế giới riêng. Sự hiện diện thể chất như cùng ăn cơm, ngủ chung nhà không đồng nghĩa với sự hiện diện tình cảm. Thói quen ‘phubbing’ (lơ người đối diện vì chăm chú vào điện thoại) cũng là yếu tố khiến trẻ cảm thấy mình không còn là ưu tiên trong mắt người lớn.

Không ít phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi thấy con cái ít nói, ít tâm sự. Họ cho rằng mình đã hy sinh rất nhiều, tại sao lại bị con ‘bỏ rơi’ về mặt cảm xúc? Theo chuyên gia tâm lý học phát triển, vấn đề không nằm ở việc ‘thiếu quan tâm’ mà là ở cách quan tâm sai thời điểm, sai phương pháp. Nhiều cha mẹ hay hỏi ‘Hôm nay được mấy điểm?’, ‘Học đến đâu rồi?’… nhưng lại ít khi hỏi ‘Dạo này con có vui không?’, ‘Hôm nay con thế nào?’…

Dần dà, trong mắt con, cha mẹ dường như chỉ quan tâm đến thành tích mà không phải con người thật của mình. Áp lực thành công, sự kỳ vọng và nhịp sống quá nhanh khiến những cuộc trò chuyện chân thành dần biến mất. Dù không có một tiếng la mắng, vẫn có hàng trăm lần im lặng làm tổn thương.

Để ‘gặp lại’ con trong chính ngôi nhà của mình, các chuyên gia tâm lý học gia đình khuyến nghị một số cách sau: Tạo ra những khoảng thời gian ‘không kỳ vọng’, lắng nghe mà không phản ứng vội, thiết lập lại ‘những nghi thức gia đình’, và chấp nhận sự thay đổi như một phần của trưởng thành. Bằng cách này, cha mẹ và con cái có thể dần dần xóa bỏ khoảng cách, xây dựng lại mối quan hệ gần gũi và cảm xúc tích cực.

Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.standalone.org.uk và https://www.frontiersin.org

Nghiên cứu gần đây cho thấy việc cho trẻ em dưới 13 tuổi sử dụng smartphone và mạng xã hội có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý của chúng. Việc tiếp xúc sớm với các thiết bị này có thể làm giảm khả năng điều chỉnh cảm xúc, tạo ra cảm giác tự ti, khiến trẻ trở nên tách rời khỏi thực tế và thậm chí có thể dẫn đến ý nghĩ tự tử.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Phát triển Con người và Năng lực, trẻ em tiếp xúc với smartphone và mạng xã hội càng sớm, thì sức khỏe tâm lý và trạng thái hạnh phúc của chúng sẽ bị giảm sút. Đặc biệt, sự tác động đến tâm lý khi sử dụng smartphone và mạng xã hội từ quá sớm sẽ ảnh hưởng đến bé gái nhiều hơn so với các bé trai.

Nghiên cứu này được thực hiện bởi Sapien Labs, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên nghiên cứu về những tác động của cuộc sống hiện đại đến sức khỏe não bộ và tâm trí con người. Các nhà nghiên cứu của Sapien Labs đã tiến hành một khảo sát với 2 triệu người tại 163 quốc gia.

Các nhà nghiên cứu của Sapien Labs đã kêu gọi các bậc phụ huynh trên toàn cầu nên ngăn trẻ dưới 13 tuổi sử dụng smartphone và mạng xã hội, như một biện pháp để bảo vệ trẻ em. Tiến sĩ tâm lý Tara Thiagarajan, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết cần phải có hành động khẩn cấp để hạn chế trẻ em dưới 13 tuổi tiếp cận và sử dụng smartphone, cũng như quy định rõ ràng về môi trường số mà trẻ tiếp xúc.

Giáo sư giáo dục học Caroline Fitzpatrick và nhóm các nhà khoa học và tâm lý học Canada cũng cho thấy việc sử dụng smartphone, máy tính bảng ở trẻ nhỏ có thể gây ra rối loạn khả năng kiểm soát cơn giận dữ và sự thất vọng, dẫn đến tăng các cơn bùng nổ cảm xúc ở trẻ nhỏ.

Không chỉ các chuyên gia tâm lý, tỷ phú Bill Gates, nhà sáng lập Microsoft, cũng đã từng chia sẻ quan điểm cá nhân khi cho rằng độ tuổi phù hợp nhất để trẻ em sử dụng smartphone là 13 tuổi và ông cũng đã áp dụng điều này cho 3 đứa con của mình.

Kết quả nghiên cứu của Sapien Labs cho biết một trong những tác động xấu đến tâm lý của trẻ khi sử dụng smartphone là tiếp cận với mạng xã hội từ quá sớm. Điều này có thể dẫn đến các nguy cơ trẻ tiếp xúc các nội dung độc hại, bị bắt nạt trực tuyến hoặc có những mối quan hệ không lành mạnh.

Các chuyên gia tâm lý khuyên các bậc phụ huynh nên để trẻ em tránh xa mạng xã hội, ít nhất đến năm 16 tuổi. Để thực hiện điều này, cần có sự quan tâm từ các bậc phụ huynh, những người sẵn sàng hướng trẻ đến những niềm đam mê và sở thích khác bên ngoài màn hình điện thoại.

Nếu sau khi đọc bài viết này, nhiều phụ huynh nhận ra mình đã để cho con sử dụng smartphone, tiếp xúc với mạng xã hội từ quá sớm và cảm thấy lo lắng về điều đó, thì nên thay đổi điều này càng sớm càng tốt. Các nhà tâm lý học cho biết thêm trong trường hợp phụ huynh muốn để trẻ tiếp xúc với smartphone và máy tính bảng, hãy giới hạn thời gian cụ thể cho chúng sử dụng, chẳng hạn 20 phút sử dụng smartphone hoặc 15 phút sử dụng máy tính bảng mỗi ngày. Ngoài ra, không nên để trẻ tự sử dụng các thiết bị này mà luôn có người lớn ngồi bên để giám sát và cùng trẻ khám phá những nội dung hữu ích.

Đọc thêm về chủ đề này tại: Sapien Labs

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành đề tài nóng trong ngành hàng không. Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng, đã có hồ sơ y tế đang được các nhà điều tra xem xét. Báo cáo ban đầu cho thấy các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã làm dấy lên mối quan ngại về khía cạnh tâm lý trong ngành hàng không.

Air India đã nhấn mạnh rằng cuộc điều tra vẫn còn đang diễn ra và chưa thể kết luận điều gì. Tuy nhiên, vụ việc của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã từng chứng kiến nhiều thảm kịch được cho là do khủng hoảng tâm thần của phi công. Vụ Germanwings năm 2015, khiến 150 người thiệt mạng, đã xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng và đã che giấu bệnh.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng đã được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin rằng đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique đã được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái. Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC, liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không, cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu. “Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.