Các hành động gần đây của Israel tại Gaza và Syria đã gây ra sự ngạc nhiên và không hài lòng cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một quan chức Nhà Trắng cho biết: “Ông ấy cảm thấy như Israel đang thực hiện các cuộc tấn công không ngừng nghỉ”. Điều này có thể làm suy yếu những nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc giải quyết các vấn đề khu vực.

Tuần trước, Israel đã tiến hành một cuộc tấn công vào Nhà thờ Công giáo duy nhất ở Gaza, gây ra phản ứng tiêu cực từ Tổng thống Mỹ. Ông Trump đã gọi điện cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để bày tỏ sự bất bình và yêu cầu nhà lãnh đạo Israel đưa ra một tuyên bố gọi cuộc tấn công là một sai lầm.

Không dừng lại ở đó, Israel cũng đã thực hiện các cuộc không kích vào các tòa nhà chính phủ ở thủ đô Damascus của Syria, đúng vào thời điểm chính quyền của ông Trump đang nỗ lực tái thiết quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Nhà Trắng lo ngại về các quyết định của Thủ tướng Netanyahu ở Syria.

Đặc phái viên Mỹ tại Syria Tom Barrack đã yêu cầu Israel ngừng các cuộc tấn công vào Syria để tạo điều kiện cho ngoại giao, và Israel đã đồng ý. Tuy nhiên, đến ngày thứ Tư, Israel đã thực hiện các cuộc tấn công quy mô lớn vào Syria, bao gồm cả các trụ sở quân sự và gần dinh tổng thống.

Israel cho biết họ hành động để ủng hộ người Druze, một cộng đồng đông đảo ở Israel và được coi là một nhóm thiểu số trung thành, với nhiều người đang phục vụ trong quân đội Israel. Tuy nhiên, Ả Rập Xê Út và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã phàn nàn với Nhà Trắng về các hành động của Israel.

Hồi tháng trước, trong một bài phát biểu công khai, ông Trump đã bày tỏ sự thất vọng đối với Israel khi nước này lên kế hoạch một cuộc không kích lớn để đáp trả vụ Iran phóng một tên lửa duy nhất sau khi lệnh ngừng bắn chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày có hiệu lực.

Gần đây, ông Trump dường như đã thân thiết hơn với Thủ tướng Israel Netanyahu. Trong một bữa tối tại Phòng Xanh của Nhà Trắng hồi đầu tháng này, ông Netanyahu đã gây ấn tượng mạnh khi trình bày bức thư ông viết để đề cử ông Trump cho giải Nobel hòa bình.

Đồng thời, Ngoại trưởng của 25 quốc gia phương Tây cũng lên án Israel vì cung cấp “nhỏ giọt” hàng viện trợ cho dải Gaza. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi tìm kiếm cứu trợ nhân đạo tại đây kể từ cuối tháng 5.

Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh điều chỉnh thuế đối với hàng chục đối tác thương mại của Mỹ, nhằm cân bằng hoạt động thương mại và đưa việc làm, sản xuất về trong nước. Theo đó, mức thuế áp dụng sẽ dao động từ 10-41%, tùy thuộc vào từng đối tác.

Theo công bố của Nhà Trắng, mức thuế cao nhất là 41% sẽ được áp dụng đối với Syria, trong khi Lào và Myanmar sẽ chịu mức thuế 40% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Ngược lại, Anh và Brazil sẽ thuộc nhóm thấp nhất với mức thuế chỉ 10%.

Cũng theo sắc lệnh này, thuế với Canada sẽ được nâng từ 25% lên 35%. Các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp thuế 40%. Sắc lệnh này có hiệu lực từ ngày 7/8.

Các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Một số đối tác thương mại được đề cập trong phụ lục này sắp đạt thỏa thuận với Mỹ, vì thế các nền kinh tế đó sẽ tiếp tục chịu thuế như công bố đến khi thỏa thuận hoàn tất và ông Trump ban hành sắc lệnh tiếp theo.

Mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ. Một quan chức Mỹ giải thích rằng các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu thuế 10%. Các nước có thặng dư nhỏ với Mỹ bị áp thuế 15%. Mỹ đã công bố hơn 10 thỏa thuận với các đối tác.

Việc điều chỉnh thuế đối ứng này nhằm làm cân bằng hoạt động thương mại của Mỹ với các nền kinh tế khác, đồng thời đưa việc làm và sản xuất về trong nước. Đây là một phần trong chiến lược thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Chính phủ lâm thời Syria, được lãnh đạo bởi các nhóm Hồi giáo, đã chính thức yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ để tăng cường năng lực phòng vệ của họ. Thông tin này được các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ chia sẻ với hãng tin AP vào ngày 23/7 vừa qua. Yêu cầu hỗ trợ này xuất phát từ tình hình an ninh phức tạp tại Syria sau các vụ bạo lực sắc tộc trong hai tuần qua, làm căng thẳng leo thang và thu hút sự can thiệp của Israel.

Tình hình an ninh tại tỉnh al-Suwayda, miền Nam Syria, đã trở nên nghiêm trọng khi các cuộc đụng độ dữ dội giữa người Bedouin theo dòng Sunni và các tay súng Druze nổ ra. Các cuộc xung đột này đã kéo theo phản ứng từ Israel, với các cuộc không kích nhắm vào lực lượng chính phủ Syria. Lực lượng này được cho là đã mở cuộc tấn công tại al-Suwayda để hỗ trợ người Bedouin. 심지어 Bộ Quốc phòng Syria tại thủ đô Damascus cũng trở thành mục tiêu của các cuộc không kích của Israel, với lý do bảo vệ cộng đồng Druze.

Các quan chức Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ rằng Syria cũng đề nghị được hỗ trợ để chống lại các tổ chức khủng bố, trong đó có tổ chức Nhà nước Hồi giáo (ISIS). Thổ Nhĩ Kỳ, từ lâu đã bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Syria, hiện đang xúc tiến việc cung cấp huấn luyện, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật để giúp Syria tăng cường năng lực quốc phòng.

Một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội gần đây cho thấy một đoàn xe tải chở các xe thiết giáp chở quân Ejder6x6 hoàn toàn mới, do công ty Nurol Makina của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, đang di chuyển ở miền Bắc Syria. Thông tin cho biết những xe thiết giáp này đã được bàn giao cho quân đội Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ, vốn ủng hộ mạnh mẽ chính phủ Syria do Tổng thống Ahmad al-Sharaa đứng đầu, đang theo đuổi một thỏa thuận hợp tác quốc phòng mang tính chiến lược với Syria. Thoả thuận này được cho là có thể bao gồm việc thiết lập các căn cứ quân sự trên lãnh thổ Syria, bao gồm cả căn cứ lục quân, không quân và hải quân của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, Israel đã lên tiếng cảnh báo rằng họ sẽ không chấp nhận sự hiện diện quân sự mở rộng của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria. Israel thậm chí đã tiến hành không kích vào một số địa điểm mà các sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ từng khảo sát để xây dựng căn cứ tại khu vực ven biển và miền Trung Syria. Bất chấp điều đó, những phát biểu gần đây của giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy Ankara vẫn kiên quyết thực hiện các kế hoạch của mình tại Syria.

Hiện vẫn chưa rõ Israel sẽ phản ứng như thế nào trước những bước đi của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng có khả năng cao là quân đội Israel sẽ tấn công bất kỳ loại vũ khí tiên tiến nào mà Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cho Syria, bao gồm UAV và các hệ thống phòng không.

Ngày 23/7, một nhóm quan chức Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành cuộc thảo luận quan trọng với chính quyền lâm thời Syria. Trọng tâm của cuộc thảo luận này là việc hỗ trợ quân sự và biện pháp đối phó với các nhóm vũ trang mà Damascus coi là khủng bố, nổi bật trong số đó là tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Các quan chức cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đang tích cực hỗ trợ đào tạo, tư vấn và cung cấp kỹ thuật để tăng cường năng lực quốc phòng của Syria. Đây là một động thái thể hiện sự sẵn sàng của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc giúp đỡ Damascus trong lĩnh vực quốc phòng, một vấn đề đã được Ankara nhấn mạnh từ lâu.

Căng thẳng ở miền nam Syria đã leo thang vào cuối tuần trước khi xảy ra đụng độ dữ dội giữa các bộ lạc Bedouin và dân quân Druze ở tỉnh Sweida. Tình hình trở nên phức tạp hơn khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến hành không kích vào các đoàn xe của quân đội chính phủ ở Sweida và trụ sở Bộ Quốc phòng Syria. IDF cho rằng hành động này là cần thiết để bảo vệ cộng đồng Druze. Động thái của Israel diễn ra trong bối cảnh đặc phái viên Mỹ phụ trách vấn đề Syria, Tom Barrack, công bố lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian vào ngày 19/7. Theo thỏa thuận này, lực lượng chính phủ Syria sẽ được phép tiến vào Sweida để chấm dứt giao tranh giữa người Druze và người Bedouin.

Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang ủng hộ mạnh mẽ chính phủ lâm thời Syria do Tổng thống Ahmad al-Sharaa lãnh đạo. Ankara cũng đang tìm kiếm một thỏa thuận quốc phòng với Syria, bao gồm điều khoản cho phép Thổ Nhĩ Kỳ mở căn cứ quân sự trên lãnh thổ Syria. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng ủng hộ thỏa thuận đạt được giữa chính phủ Syria và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo. Thỏa thuận này nhằm sáp nhập SDF vào quân đội Syria, tuy nhiên quá trình thực thi đang bị đình trệ do bất đồng về việc SDF sẽ duy trì tư cách độc lập hay bị giải thể hoàn toàn.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Hakan Fidan, đã đưa ra cảnh báo quan trọng vào ngày 22/7 đối với dân quân người Kurd và các nhóm vũ trang khác tại Syria. Ông tuyên bố rằng họ không nên lợi dụng căng thẳng để đòi tự trị. Theo ông Fidan, bất cứ nỗ lực nào nhằm chia rẽ Syria sẽ bị coi là mối đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này có thể dẫn đến sự can thiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm bảo vệ lợi ích và ổn định quốc gia láng giềng.

Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Eyal Zamir vừa tiết lộ rằng quân đội nước này đã nhận lệnh triển khai hoạt động tấn công trên nhiều mặt trận cũng như thực hiện nhiệm vụ phòng thủ tại một số khu vực và vùng biên giới.

Phát biểu tại một buổi đánh giá chiến lược với các chỉ huy IDF vào ngày 21/7, ông Zamir nhận định rằng hoạt động chống lại nhóm vũ trang Hamas tại Dải Gaza là một trong những chiến dịch phức tạp nhất mà IDF từng đối mặt. “Chúng ta đang phải trả giá đắt vì xung đột tại đây, nhưng quân đội Israel đã đạt được những thành tựu đáng kể tại đây,” ông nói.

Ông Zamir cũng cho biết IDF sẽ tiếp tục hoạt động trên nhiều mặt trận, trong đó có việc làm suy yếu năng lực chiến lược của Syria và nhóm Hezbollah ở Lebanon, đảm bảo khả năng tự do hành động trong khu vực cũng như tiếp tục chiến dịch tại Bờ Tây. “Iran và đồng minh vẫn trong tầm ngắm của chúng ta. Chiến dịch nhằm vào Iran chưa kết thúc,” ông Zamir khẳng định.

Đây là lần đầu tiên IDF tổ chức đánh giá tình hình trên các mặt trận trong vòng 2 năm qua. Quân đoàn Sâu thẳm, đơn vị bí mật của IDF chuyên thực hiện hoạt động quân sự ở nước ngoài, sẽ trải qua cải tổ lớn để trở thành bộ chỉ huy chịu trách nhiệm quản lý, xây dựng chiến lược, chỉ huy hoạt động và chiến dịch ở cấp Bộ tổng tham mưu, đặc biệt trong đối phó với các lực lượng mà Iran hậu thuẫn tại những nước không tiếp giáp với Israel.

IDF đã mở chiến dịch nhằm vào Dải Gaza từ tháng 10/2023 nhằm đáp trả vụ tấn công của Hamas khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng. Xung đột tới nay đã khiến hơn 59.000 người tại Dải Gaza thiệt mạng và hơn 142.000 người bị thương, trong đó chủ yếu là dân thường.

Gần đây, Hamas đã thay đổi chiến thuật, triển khai các tổ tác chiến độc lập chuyên hoạt động phân tán thay vì tập trung lực lượng như trước. Chiến thuật này giúp Hamas dễ dàng phục kích và gây thiệt hại nặng cho lực lượng Israel, đặc biệt trong môi trường đô thị phức tạp. Việc Hamas phân tán lực lượng cũng khiến IDF gặp khó khăn trong việc xác định mục tiêu và tổ chức phản công hiệu quả.

Trước những diễn biến phức tạp trên, IDF đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để đối phó với chiến thuật mới của Hamas. Đồng thời, quân đội Israel cũng đang duy trì áp lực quân sự lên nhóm vũ trang này để ngăn chặn các cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel.

Trong bối cảnh xung đột tại Dải Gaza vẫn còn tiếp diễn, IDF đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc cân bằng giữa nhiệm vụ phòng thủ và tấn công. Tuy nhiên, với việc tiếp tục thực hiện các hoạt động quân sự, Israel hy vọng có thể làm suy yếu năng lực của Hamas và giảm thiểu các mối đe dọa an ninh từ nhóm vũ trang này.

Hiện tại, tình hình an ninh tại khu vực vẫn còn nhiều bất ổn. Các nỗ lực ngoại giao đang được tiếp tục để tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột tại Dải Gaza.