Rạng sáng ngày 22/7, một sự kiện thiên văn kỳ thú sẽ diễn ra khi mặt trăng xuất hiện gần cụm sao Pleiades, hay còn gọi là Thất Nữ. Mặc dù không có hiện tượng che khuất như tại Bắc Mỹ vào ngày 20/7 vừa qua, nhưng sự kiện giao hội này vẫn mang đến một cảnh tượng tuyệt đẹp cho những người yêu thích ngắm sao.

Cụm sao Pleiades, hay Thất Nữ, là một trong những cụm sao dễ nhận biết nhất trên bầu trời đêm. Với ánh sáng xanh dịu nhẹ, cụm sao này có thể được nhìn thấy rõ nhất từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau. Tuy nhiên, vào những tháng mùa hè ở Bắc bán cầu, bao gồm Việt Nam, cụm sao này cũng có thể xuất hiện gần đường chân trời.

Pleiades là một phần của chòm sao Kim Ngưu, có cấp sao biểu kiến là 1,6, khiến chúng trở thành một trong những cụm sao mở sáng nhất trên bầu trời. Cụm sao này là một nhóm các ngôi sao được liên kết lỏng lẻo bởi lực hấp dẫn, và tất cả các ngôi sao của cụm sao này đều được hình thành cùng một lúc.

Thần thoại Hy Lạp về Pleiades là một trong những câu chuyện thú vị nhất về cụm sao này. Theo thần thoại, Pleiades là bảy cô con gái của Titan Atlas và nữ thần biển Pleione. Các chị em này đã được biến thành những vì sao và đặt trên bầu trời để bảo vệ họ khỏi sự truy đuổi của thợ săn Orion.

Mặc dù được gọi là cụm sao ‘bảy chị em’, nhưng thông thường chỉ có 6 ngôi sao có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Điều này đã làm nảy sinh bí ẩn về ‘Pleiades thất lạc’. Tuy nhiên, dưới góc độ thiên văn, Merope là một trong những ngôi sao sáng nhất trong cụm sao.

Sự kiện giao hội giữa mặt trăng và cụm sao Pleiades vào rạng sáng ngày 22/7 là một cơ hội tuyệt vời để người Việt quan sát và khám phá vẻ đẹp của bầu trời đêm. Sự kiện này cho phép chúng ta chiêm ngưỡng sự kết hợp giữa ánh sáng của mặt trăng và ánh sáng của cụm sao Pleiades, tạo nên một cảnh tượng thật sự đặc biệt.

Để quan sát sự kiện này, người dân có thể tìm một địa điểm có tầm nhìn rõ ràng và không bị cản trở bởi các tòa nhà hoặc cây cối. Thời điểm tốt nhất để quan sát là vào khoảng rạng sáng ngày 22/7, khi mặt trăng và cụm sao Pleiades xuất hiện gần nhau trên bầu trời.

Sự kiện giao hội giữa mặt trăng và cụm sao Pleiades là một dịp để người yêu thích thiên văn khám phá và tìm hiểu thêm về vũ trụ. Đây cũng là cơ hội để chúng ta ngắm nhìn vẻ đẹp của bầu trời đêm và cảm nhận sự rộng lớn của vũ trụ.

Trong không gian bao la, vị trí của Trái Đất không đơn thuần là một sự sắp xếp ngẫu nhiên. Trên thực tế, để xác định vị trí và chuyển động của hành tinh chúng ta, các nhà thiên văn học dựa vào những tín hiệu vô tuyến cực kỳ yếu ớt phát ra từ các hố đen siêu lớn ở trung tâm của các thiên hà xa xôi. Những tín hiệu này, sau khi di chuyển hàng triệu năm ánh sáng, đóng vai trò như các ‘mốc tọa độ’ quan trọng giúp xác định chuyển động, vị trí và tốc độ quay của Trái Đất.

Quá trình thu nhận và sử dụng những tín hiệu này liên quan đến kỹ thuật trắc địa vô tuyến, trong đó các tín hiệu được đồng bộ hóa từ một mạng lưới kính viễn vọng trải rộng trên khắp thế giới. Dữ liệu thu được từ kỹ thuật này không chỉ cực kỳ chính xác mà còn là nền tảng cho các hệ thống định vị toàn cầu (GPS), điều hướng hàng không, theo dõi chuỗi cung ứng, và giao dịch tài chính quốc tế.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các thiết bị không dây như Wifi, smartphone, và mạng 5G, 6G đang tạo ra một thách thức mới cho ngành khoa học tiên tiến này. Sự gia tăng đáng kể trong số lượng thiết bị tiêu dùng đang dần chiếm dụng dải phổ vô tuyến, gây ra sự nhiễu loạn nghiêm trọng đến tín hiệu thiên văn học. Các tín hiệu vô tuyến từ vũ trụ vốn dĩ rất yếu, trong khi tín hiệu nhân tạo trên Trái Đất lại mạnh hơn gấp hàng triệu lần, dẫn đến việc chúng có thể làm mờ hoặc che khuất tín hiệu mà kính viễn vọng cần thu nhận.

Tình hình này không chỉ dừng lại ở đó; các tần số vốn được dành riêng cho nghiên cứu thiên văn cũng đang bị rò rỉ tín hiệu từ các thiết bị điện tử hoặc bị phân bổ lại cho mục đích thương mại. Điều này đe dọa nghiêm trọng đến độ chính xác mà khoa học vũ trụ cần đạt được để duy trì các dịch vụ hiện đại mà xã hội đang phụ thuộc.

Nhận thấy vấn đề, giới khoa học đang đề xuất việc thiết lập các ‘vùng im lặng vô tuyến’, nơi tín hiệu điện tử bị hạn chế nghiêm ngặt, hoặc xây dựng cơ chế bảo vệ các tần số dành riêng cho nghiên cứu. Tuy nhiên, việc quản lý phổ vô tuyến hiện được thực hiện theo từng quốc gia, điều này khiến việc tìm kiếm một giải pháp toàn cầu trở nên phức tạp và khó khăn.

Trong bối cảnh công nghệ không dây tiếp tục phát triển mạnh mẽ, nâng cao nhận thức cộng đồng và xây dựng chính sách quản lý phổ sóng hợp lý là điều cấp thiết. Nếu không có những giải pháp hiệu quả, khả năng con người có thể vẽ nên một bức tranh vũ trụ chính xác sẽ bị ảnh hưởng bởi chính những tiện nghi hiện đại mà chúng ta đang sử dụng hàng ngày.

Đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển công nghệ và bảo vệ môi trường vô tuyến cho nghiên cứu khoa học là thách thức mà thế giới đang phải đối mặt. Tìm kiếm giải pháp để giải quyết tình huống này sẽ cần sự tham gia và hợp tác của nhiều bên, từ các nhà khoa học, chính phủ, đến các công ty công nghệ.

Theo dõi Hindustantimes để cập nhật những thông tin mới nhất về vấn đề này.

Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một số lượng lớn thiên hà “ngủ đông” trong vũ trụ đầu tiên, những thiên hà này đã ngừng hình thành sao trong khoảng một tỷ năm đầu tiên sau Vụ nổ Big Bang. Phát hiện này, thu được bằng cách sử dụng dữ liệu từ Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST), cung cấp thông tin quý giá về giai đoạn đầu trong cuộc sống của các thiên hà và có thể giúp làm sáng tỏ quá trình tiến hóa của chúng.

Có nhiều lý do khiến các thiên hà ngừng hình thành sao mới. Một trong số đó là sự hiện diện của các lỗ đen siêu lớn tại trung tâm của chúng, phát ra bức xạ mạnh làm nóng và giảm khí lạnh, điều cần thiết cho sự hình thành sao. Ngoài ra, các thiên hà lân cận lớn hơn có thể làm giảm hoặc làm nóng khí lạnh, dẫn đến việc ngừng hình thành sao. Do đó, những thiên hà này có thể vẫn ở trạng thái “ngủ đông” trong thời gian dài hoặc bị “triệt tiêu”. Một lý do khác khiến các thiên hà trở nên không hoạt động là phản hồi sao, xảy ra khi khí trong thiên hà được làm nóng và đẩy ra ngoài do các quá trình sao như siêu tân tinh hoặc áp lực liên quan đến ánh sáng sao.

Thông thường, giai đoạn “ngủ đông” này chỉ là tạm thời, kéo dài khoảng 25 triệu năm. Trong thời gian này, khí đã bị đẩy ra sẽ rơi trở lại, và khí ấm sẽ làm mát lại. Khi có đủ khí lạnh, thiên hà có thể bắt đầu hình thành sao mới. Mặc dù giai đoạn ngủ đông thường được quan sát thấy ở các thiên hà gần đó, nhưng các nhà thiên văn học chỉ tìm thấy một số lượng nhỏ thiên hà ngủ đông trong tỷ năm đầu tiên của vũ trụ.

Sử dụng dữ liệu quang phổ nhạy của JWST, một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã phát hiện ra 14 thiên hà ngủ đông có khối lượng trong phạm vi rộng ở vũ trụ đầu tiên. Phát hiện này cho thấy các thiên hà ngủ đông không chỉ giới hạn ở mức khối lượng thấp hoặc rất cao. Các nhà nghiên cứu đã bất ngờ khi thấy các thiên hà ngủ đông trong vũ trụ đầu tiên vì những thiên hà này còn trẻ và nên đang hình thành nhiều sao mới.

Khám phá này đã được thực hiện bằng cách kiểm tra ánh sáng của khoảng 1.600 thiên hà, tìm kiếm dấu hiệu của sao mới không hình thành. Nhóm nghiên cứu đã tập trung vào các dấu hiệu rõ ràng của sao trung niên hoặc già trong ánh sáng của các thiên hà. Họ đã tìm thấy 14 thiên hà, có khối lượng từ khoảng 40 triệu đến 30 tỷ khối lượng mặt trời, đã ngừng hình thành sao.

Các nhà thiên văn học tin rằng những thiên hà này có thể sẽ tiếp tục hình thành sao trong tương lai, nhưng vẫn còn sự không chắc chắn. Họ hy vọng các quan sát trong tương lai sẽ giúp làm sáng tỏ các nhà máy sao đang ngủ này. Một chương trình JWST sắp tới có tên là “Sleeping Beauties” sẽ dành riêng cho việc khám phá các thiên hà ngủ đông trong vũ trụ đầu tiên, giúp các nhà thiên văn học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành sao liên tục.

Thông tin chi tiết về phát hiện này đã được tải lên cơ sở dữ liệu bản thảo arXiv vào ngày 27 tháng 6 và chưa được đánh giá đồng nghiệp.

Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng những phát hiện này sẽ giúp làm sáng tỏ quá trình tiến hóa của các thiên hà và cung cấp thông tin quý giá về giai đoạn đầu trong cuộc sống của vũ trụ. Việc nghiên cứu các thiên hà ngủ đông có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách các thiên hà hình thành và tiến hóa qua hàng tỷ năm.