Chính sách thuế đối với đất đai đang trở thành một vấn đề nóng và cần được thiết kế lại để đảm bảo rằng đất đai không trở thành ‘sân chơi’ của những người đầu cơ, ăn chênh lệch địa tô hay sử dụng như một công cụ để tận thu ngân sách. Mới đây, Bộ Tài chính đã quyết định rút lại đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân 20% trên phần thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, và thay vào đó giữ nguyên mức thuế 2% như hiện hành. Quyết định này đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng, vì nó giúp tránh được cú sốc chính sách và đảm bảo sự ổn định cho thị trường bất động sản.

Hiện tại, thị trường bất động sản đang trong giai đoạn phát triển ‘non trẻ’ và có tầm quan trọng lớn đối với nền kinh tế. Do đó, việc áp dụng các chính sách ổn định, minh bạch và dễ dự đoán là điều cần thiết để giúp thị trường phát triển một cách lành mạnh. Việc áp dụng mức thuế 20% có thể đã gây ra những tác động tiêu cực, như làm tăng giá bất động sản, giảm khả năng tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp. Đây là một minh chứng cho việc tại sao cần có một chính sách thuế hợp lý và cân nhắc.

Luật Đất đai cần được sửa đổi để đảm bảo rằng đất đai được quản lý một cách minh bạch, bảo đảm lợi ích chung của toàn dân. Việc tính toán và sửa đổi các mức thuế thu nhập cá nhân và nhiều loại thuế khác liên quan đến bất động sản cần được đặt trong bối cảnh sửa đổi Luật Đất đai. Điều này đòi hỏi một chính sách đủ tầm để thị trường bất động sản không đổ dốc hay leo thang vượt ngoài kiểm soát.

Bài toán lớn hơn vẫn còn ở phía trước là thiết kế chính sách thuế – đất – đầu tư – thu nhập cá nhân như một tổng thể thống nhất, có triết lý, có nguyên lý, có tầm nhìn dài hạn và có khả năng thực thi. Để đảm bảo sự ổn định và đáng tin của chính sách, cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác và lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia và doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp tạo ra một chính sách thuế hiệu quả và công bằng cho tất cả các bên liên quan.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân liên quan đến rất nhiều người và có tác động sâu rộng tới đời sống dân sinh và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, cần phải nghiên cứu, đánh giá tác động thật kỹ lưỡng khi thiết kế, đề xuất các quy định, chính sách mới. Sự cẩn trọng và kỹ lưỡng trong việc thiết kế chính sách thuế sẽ giúp đảm bảo rằng chính sách đó đáp ứng được nhu cầu của thị trường và mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Đề xuất áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng bất động sản đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng. Một số người dân lo ngại rằng việc áp thuế này sẽ không hiệu quả trong việc ngăn chặn đầu cơ, mà còn đẩy giá nhà lên cao hơn. Họ cho rằng cách làm này sẽ chỉ làm tăng giá nhà và thiệt cho người mua.

Một độc giả tên Anhnôngdân bày tỏ: “Áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng thì cuối cùng giá nhà sẽ được cộng thêm phần thuế đó, đội thêm giá và thiệt cho người mua mà thôi. Cách làm này sẽ không hiệu quả mà còn góp phần đẩy giá nhà lên”. Cùng quan điểm, độc giả Bla Bla phân tích: “Nhu cầu cao nhưng toàn là của đầu cơ ôm hàng, người dân có nhu cầu ở thực thì kiếm từng đồng mà dân đầu cơ bỏ tiền cọc rồi lướt sóng ăn chênh cả trăm triệu, cả tỷ đồng. Tôi vẫn cho rằng nên đánh thuế trên số lượng bất động sản sở hữu hoặc đánh thuế trên người mua (người mua miếng đất thứ hai sẽ chịu mức thuế cao hơn khi mua lần đầu)”.

Trong khi đó, một số người dân vẫn lạc quan về hiệu quả của chính sách thuế 20% trên lãi chuyển nhượng. Độc giả TTN cho rằng mục đích là chống đầu cơ thì cần tránh mua đi bán lại trong thời gian ngắn, và đề xuất này đánh vào lợi nhuận là đã giảm thiệt hại cho người mua có mục đích ở nhưng cần tiền phải bán.

Để việc áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng đạt hiệu quả tốt nhất, độc giả Tuanhuyen gợi ý một số giải pháp đi kèm: “Luật thuế bất động sản rất hay và ý nghĩa, nhằm khắc phục tình trạng đẩy giá nhà lên cao phi lý và đem lại môi trường lành mạnh, cơ hội cho các cá nhân hộ gia đình có nhu cầu chính đáng về chỗ ở. Tuy nhiên, cần làm rõ vấn đề sau: Thứ nhất, nên quy định thống nhất cho phép nhà nước chọn phương án đánh thuế theo nguyên tắc: mức nào cao hơn sẽ được cơ quan thuế áp dụng. Thứ hai, nên có quy định riêng đối với các trường hợp gia đình thừa kế về mức đóng thuế”.

Bộ Tài chính vừa đề xuất áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản theo từng lần chuyển nhượng. Nếu không xác định được giá mua và chi phí liên quan, thuế tính theo giá bán và thời gian sở hữu, với thuế suất từ 2–10%. Việc áp thuế trên lãi chuyển nhượng bất động sản nhằm điều tiết hoạt động đầu cơ, lướt sóng – nguyên nhân góp phần đẩy giá nhà đất tăng nóng thời gian qua.

Bộ Tài chính đang đề xuất sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân với mục tiêu áp thuế 20% trên phần lãi thu được từ việc chuyển nhượng bất động sản. Theo đề xuất này, nếu người nộp thuế không thể xác định được giá mua và các chi phí liên quan, thuế sẽ được tính dựa trên giá bán và thời gian sở hữu, dao động từ 2-10%. Mục tiêu của đề xuất là tạo ra sự công bằng và hạn chế tình trạng đầu cơ, lướt sóng trên thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến từ nhà đầu tư và chuyên gia cho rằng mức thuế đề xuất, đặc biệt là 10% trong hai năm đầu, có thể quá cao và có thể dẫn đến thị trường thứ cấp bị đình trệ, giao dịch giảm mạnh. Anh Nguyễn Thành Luân, một nhà đầu tư tại TP HCM, chia sẻ rằng nếu phải trả thêm 100 triệu đồng tiền thuế, gần bằng tiền lãi ngân hàng trong một năm, sẽ là một gánh nặng lớn.

Ông Nguyễn Quốc Kiên, một nhà đầu tư khác, lo ngại rằng nếu áp dụng phương án tính thuế mới, ông có thể phải đóng 400 triệu đồng tiền thuế khi bán một lô đất trị giá 4 tỷ đồng sau chưa đầy 2 năm sở hữu. Ông cho rằng mức thuế này có thể gây thiệt cho những người thực sự cần bán tài sản.

Chị Trần Minh Hạnh, nhà đầu tư căn hộ cao cấp ở khu Nam TP HCM, cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu phải đóng thuế trên phần chênh lệch, gần như cô sẽ ‘bán huề vốn’.

Giới chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc xác định giá vốn và chi phí liên quan đến giao dịch bất động sản có thể đặt ra nhiều vướng mắc trong thực thi. Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc khu vực miền Nam của Batdongsan, nhận định rằng việc tính thuế dựa trên phần lãi sẽ hợp lý hơn, nhưng rất khó xác định chính xác phần lãi thực.

Là chìa khóa để triển khai các quy định pháp luật một cách hiệu quả, luật sư Trần Thị Mỹ Linh cho rằng, về nguyên tắc, thuế suất lũy tiến là hợp lý, nhưng điều quan trọng là phải thiết kế chính sách minh bạch và dễ áp dụng.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp chính sách mới sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giao dịch bất động sản. Đại diện một sàn giao dịch lớn tại TP HCMcho biết 2 năm trở lại đây, lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 70% giao dịch thứ cấp. Nếu đánh thuế cao với nhóm này, khả năng thị trường sụt thanh khoản là rất lớn.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cho rằng việc áp thuế chuyển nhượng ở mức cao có thể làm giảm tính thanh khoản trên thị trường thứ cấp và khiến nhà đầu tư e ngại bán ra.

Việc điều chỉnh thuế chuyển nhượng bất động sản là cần thiết để đảm bảo công bằng và tăng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, để không gây sốc cho thị trường và tạo ra gánh nặng quá lớn cho người dân, cần thiết kế cơ chế triển khai minh bạch, hợp lý và có lộ trình phù hợp.

Thị trường đất nền hiện đang trải qua một giai đoạn điều chỉnh rõ rệt sau thời kỳ tăng nóng nhờ vào kỳ vọng về việc sáp nhập các đơn vị hành chính. Theo báo cáo quý II của Batdongsan, lượt tìm kiếm đất nền trên cả nước đã giảm 19% so với quý trước, và mức giảm này là sâu nhất trong tất cả các phân khúc bất động sản.

Ở khu vực phía Nam, đặc biệt là tại TP HCM và các tỉnh lân cận như Tây Ninh, Bình Dương và Đồng Nai, nhu cầu mua đất nền đã giảm mạnh từ 28-33%. Không chỉ nhu cầu giảm, lượng tin đăng rao bán đất nền cũng giảm từ 3-9%, cho thấy cả người bán và người mua đều đang có thái độ thận trọng hơn đối với thị trường.

Thanh khoản của thị trường cũng đang ở mức thấp. Theo DKRA Group, trong quý II, toàn khu vực phía Nam chỉ tiêu thụ được 446 nền đất trên tổng nguồn cung sơ cấp khoảng 6.415 nền, với tỷ lệ hấp thụ chỉ khoảng 7%. Đa số nguồn hàng được mở bán là sản phẩm tồn kho từ các quý trước, với giá dao động từ 9-70 triệu đồng mỗi m2.

尽管 giao dịch chững lại, mặt bằng giá đất nền không những không giảm mà còn tiếp tục duy trì ở vùng cao. Theo Batdongsan, trong tháng 3, giá đất nền tại một số khu vực phía Nam đã tăng bình quân 30-40%. Tuy nhiên, sau cơn sốt sáp nhập tỉnh, giá đất chỉ giảm nhẹ tầm 10-15% trên nền giá đã tăng và neo ở khoảng khá cao so với cùng kỳ 2024.

Hiện tại, giá đất nền tại các khu vực TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đang vào khoảng 16-31 triệu đồng mỗi m2, tăng trung bình 18-25% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo DKRA Group, nhiều dự án đất nền thậm chí vẫn đang tăng khoảng 4-7% so với quý trước, bất chấp thanh khoản vẫn còn khó khăn.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, cho biết thị trường đất nền hiện đã chuyển sang trạng thái ‘nghe ngóng’, nhà đầu tư không còn chủ động săn hàng như giai đoạn đầu năm. Nếu quý I ghi nhận sự tăng mạnh cả về cung lẫn cầu, từ sau đợt ‘thoát hàng’ đầu tháng 4, giao dịch gần như chững lại.

Về việc mặt bằng giá đất nền vẫn khó giảm, theo chuyên gia, một phần do nhà đầu tư không chịu xả hàng cắt lỗ, phần khác đến từ chi phí đầu vào cao và kỳ vọng dài hạn vào hạ tầng – quy hoạch. Tình trạng mất cân đối cung – cầu khiến giá sơ cấp tiếp tục neo ở vùng cao, đặc biệt tại các dự án đã hoàn thiện pháp lý.

Dự báo trong quý III, nguồn cung đất nền có thể tăng nhẹ so với quý II, với khoảng 450-550 sản phẩm mở bán mới. Long An, Bình Dương, Đồng Nai và các dự án bước vào giai đoạn tiếp theo vẫn được kỳ vọng là nguồn cung chủ lực. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ như nới lỏng tín dụng, giảm thuế phí và thúc đẩy giải ngân đầu tư công có thể giúp cải thiện sức mua, nhất là ở phân khúc phục vụ nhu cầu ở thực.