Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc áp dụng các biện pháp thân thiện với môi trường không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong ngành bán lẻ, các trung tâm thương mại và siêu thị lớn đang tích cực triển khai các dịch vụ và sản phẩm thân thiện với môi trường. Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy là một trong những đơn vị tiên phong với việc triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường. Dịch vụ này cho phép khách hàng thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi. Trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê, thể hiện sự quan tâm và ủng hộ của khách hàng đối với các hoạt động bảo vệ môi trường.

Bên cạnh các hoạt động của ngành bán lẻ, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường. Việc áp dụng công nghệ xanh không chỉ giúp giảm phát thải mà còn đem lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp.

Theo khảo sát của Ban IV, có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp. Các doanh nghiệp ngày càng nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế. Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, cho rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Việc hợp tác quốc tế và việc áp dụng các công nghệ mới sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tóm lại, chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu và là tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế tại Việt Nam. Sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Với sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và sự ủng hộ của khách hàng, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai. Các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Thế giới đang bước vào một giai đoạn chuyển đổi kép quan trọng, kết hợp giữa chuyển đổi số và phát triển bền vững. Tại đây, các công nghệ số hiện đại như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain) đang hòa nhập với sinh thái học để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tuần hoàn.

GS. Yves Wautelet, chuyên gia đến từ Đại học KU Leuven (Bỉ), cho biết mục tiêu của chuyển đổi kép là tận dụng tối đa sự kết hợp này để tạo ra giá trị lớn hơn, không chỉ về kinh tế, xã hội mà còn cả môi trường. Theo ông, điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa công nghệ, kinh tế và quản lý để mang lại giá trị bền vững và tuần hoàn.

Một ví dụ điển hình về mô hình kinh tế tuần hoàn là Circulise, một sự kết hợp giữa mô hình quản lý, kinh tế và công nghệ để mang lại giá trị bền vững và tuần hoàn. Dự án Fanyatu tại lưu vực sông Congo, chuyên tái trồng rừng và cải thiện sinh kế người dân địa phương, là một trong những ví dụ điển hình. Dự án này tích hợp công nghệ IoT và bản sao số (digital twins) để giám sát, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, xây dựng lòng tin các bên liên quan. Kết quả là khoảng 6 triệu cây được trồng, cộng đồng địa phương tham gia với vai trò ‘người sản xuất kiêm tiêu dùng tài nguyên’ (resource prosumers).

Mô hình kinh tế tuần hoàn xoay quanh việc giảm thiểu chất thải, tận dụng tối đa giá trị từ sản phẩm và nguyên liệu. Các chuyên gia cho rằng, trong một nền kinh tế tuần hoàn, con người có thể tận dụng được nhiều giá trị hơn từ những gì đã có và duy trì giá trị đó trong nền kinh tế lâu nhất có thể. Điều này có thể đạt được thông qua thiết kế thông minh, giải pháp số và sự chuyển dịch từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ.

Trên thế giới, đã có các dự án khác cho thấy công nghệ mới đang là trợ thủ đắc lực để thúc đẩy nhanh tiến trình và hiệu quả của kinh tế tuần hoàn. EY đang hợp tác với nhiều công ty triển khai công cụ AI phân tích chuỗi cung ứng, giúp giải quyết các điểm nghẽn trong quản lý vận chuyển, giảm lượng phát thải carbon và dự báo nhu cầu nhằm hạn chế sản xuất dư thừa và tồn kho. Plastic Bank (Canada) ứng dụng nền tảng tích hợp AI và Blockchain để biến rác nhựa thành ‘tiền tệ’, cho phép người dân đổi rác lấy nhu yếu phẩm, học phí, bảo hiểm y tế và các dịch vụ thiết yếu khác.

Hiện khoảng 27% các quốc gia đưa hành động kinh tế tuần hoàn vào Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (NDC). Kinh tế tuần hoàn cũng sẽ là chủ đề chính tại Hội nghị Biến đổi khí hậu lần thứ 30 của Liên Hợp Quốc (COP30). Việc khai thác và chế biến nguyên liệu, gồm nhiên liệu hóa thạch, khoáng sản và sinh khối, chiếm ít nhất 55% lượng khí nhà kính toàn cầu, đồng thời góp phần vào tình trạng suy giảm đa dạng sinh học và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.

GS. Yves Wautelet cho biết sự tương tác giữa công nghệ và nhu cầu của xã hội cần được thể hiện một cách rõ ràng trong thiết kế và vận hành hệ thống quản trị. Không chỉ đơn thuần áp dụng công nghệ, cần xác định rõ công nghệ đó phục vụ lợi ích gì cho cộng đồng, phát triển bền vững và điều chỉnh công nghệ để phù hợp với mục tiêu xã hội.