Sáng ngày 23/7, ông Lê Hồng Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An và ông Nguyễn Văn Đệ, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, đã trực tiếp lên các xã miền tây của tỉnh Nghệ An để chỉ đạo công tác ứng phó với mưa lũ đang diễn ra nghiêm trọng.

Tình hình mưa lũ tại tỉnh Nghệ An đang diễn ra rất phức tạp. Báo cáo của UBND xã Tương Dương sáng 23/7 cho biết, nước lũ tràn về ồ ạt đã khiến 3 cầu treo bắc qua sông Lam bị kéo sập, 21 thôn bản bị cô lập hoàn toàn. Đến sáng ngày 23/7, có 2.210 nhà dân của xã này đã bị ngập, trong đó nhiều nhà bị ngập sâu đến 2m. Chính quyền địa phương đã phải sơ tán khẩn cấp toàn bộ các hộ dân này đến nơi an toàn. Quốc lộ 7 qua xã Tương Dương vẫn đang ngập sâu, giao thông hoàn toàn bị tê liệt.

Ông Lê Văn Lương, Bí thư Đảng ủy xã Tương Dương, cho biết đến 9 giờ sáng ngày 23/7, mưa đã tạnh nhưng nước vẫn chưa có dấu hiệu rút vì thủy điện Bản Vẽ và các thủy điện khác ở phía thượng nguồn vẫn đang tiếp tục xả lũ với lưu lượng rất lớn.

Ông Vi Tân Hợi, nguyên Phó chủ tịch UBND H.Tương Dương (cũ), cho hay ông sống ở đây đã hơn 60 năm và chưa thấy trận lũ nào nước lên cao như trận lũ này. Ông Hợi cũng cho biết, rất nhiều gia đình khác ở vùng này (thị trấn Thạch Giám cũ) cũng không kịp trở tay vì lũ lên trong đêm khuya và lên quá nhanh khiến nhiều tài sản đều bị chìm trong lũ.

Trước đó, đêm 22/7, UBND tỉnh Nghệ An phát thông báo khẩn cho biết lúc 21 giờ, lưu lượng nước thượng lưu về hồ thủy điện Bản Vẽ đạt 9.543 m3/giây, gần đạt lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra là 10.500 m3/giây (tần suất 0.02%, tức là 5.000 năm xảy ra 1 lần). Hồ đang tiến hành cắt giảm lũ với lưu lượng xả xuống hạ du 1.727 m3/giây và sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở, ngành và các xã vùng hạ du khẩn trương huy động lực lượng để di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn.

Báo cáo nhanh của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An cho biết mưa lũ đã làm 1 người mất tích và 1 người bị thương. Trong đó, bà L.Y.D (ngụ bản Huồi Pốc, xã Nậm Cắn) bị mất tích khi cùng con gái đi qua khe Huồi Yên và bị nước cuốn trôi, người con bơi được vào bờ thoát nạn.

Có thể thấy, tình hình mưa lũ tại tỉnh Nghệ An đang diễn ra rất nghiêm trọng, và các cấp chính quyền đang khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: “Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.”

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: “Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.”

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: “Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.” Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.