Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang ngày càng mở ra nhiều tiềm năng to lớn cho ngành y tế trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng và phát triển những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế tại Việt Nam.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa, điều này gây khó khăn cho việc triển khai và áp dụng các công nghệ mới. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế là một lĩnh vực có khối lượng dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu những dữ liệu này có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang diễn ra. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh mà còn tạo tiền đề cho việc áp dụng AI và phân tích dữ liệu lớn trong tương lai.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển của ngành y tế Việt Nam. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới. Sự hợp tác này không chỉ giúp chúng ta tiếp cận những công nghệ mới mà còn có thể rút ngắn quá trình phát triển.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này. Việc hợp tác và chuyển giao công nghệ không chỉ giúp nâng cao năng lực y tế mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế và xã hội Việt Nam.

Trước những thách thức và cơ hội đang chờ đợi, GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, việc chuyển đổi số y tế tại Việt Nam cần phải được đẩy mạnh. Chúng ta cần có những chiến lược cụ thể để xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ, chuẩn hóa dữ liệu và nâng cao năng lực cho đội ngũ y tế. Đồng thời, việc hợp tác quốc tế và trong nước cần được tăng cường để có thể tận dụng tối đa những nguồn lực và công nghệ mới.

Cuối cùng, GS.TS.BS Lê Hữu Song hy vọng rằng, trong tương lai gần, ngành y tế Việt Nam sẽ có thể ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Điều này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe của người dân mà còn góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế và xã hội Việt Nam.

Ngày 18/7 vừa qua, Bệnh viện E đã tổ chức một buổi tọa đàm đặc biệt với chủ đề ‘Ứng dụng AI trong y tế’. Đây là buổi giảng cuối cùng của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Trường Đại học FPT, trước khi ông qua đời. Trong buổi tọa đàm này, ông Tiến đã trình bày về tiềm năng to lớn của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực y tế, một lĩnh vực mà FPT đang đầu tư mạnh mẽ với hơn 1.000 kỹ sư công nghệ thông tin.

Trong bài trình bày của mình, ông Tiến đã chia sẻ về các ứng dụng AI trong y tế, bao gồm việc cá thể hóa quá trình khám chữa bệnh. Ông cho biết, trong tương lai, các thiết bị y tế ứng dụng AI sẽ được đưa đến tận nhà người dân để đo các chỉ số sức khỏe như nhịp tim, SpO2, và phát hiện ngừng thở khi ngủ. Ngoài ra, ông Tiến cũng đề cập đến việc ứng dụng thiết bị y tế AI trong xét nghiệm tại nhà, giúp quá trình khám chữa bệnh trở nên thuận tiện hơn.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng khẳng định rằng trong 10 năm tới, các xét nghiệm chẩn đoán có sự hỗ trợ của AI chưa thể thay thế được vai trò của các bác sĩ. Ông cho rằng, với sự phát triển của khoa học công nghệ ứng dụng AI, trong 20 năm tới, các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác hơn và nhanh hơn dựa trên kết quả xét nghiệm và chiếu chụp.

Đặc biệt, ông Tiến nhấn mạnh rằng khi mạng 4G và 5G phủ sóng trên toàn quốc, ứng dụng AI trong y tế sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giữa các bác sĩ ở các vùng miền trên toàn quốc. Ông cũng khuyên các bác sĩ cần cập nhật kiến thức về lĩnh vực này để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn.

Ngoài ra, trong chương trình tọa đàm, các chuyên gia còn hướng dẫn y bác sĩ về cách thức xây dựng AI trong thời đại 4.0. Họ nhấn mạnh rằng AI cần dữ liệu để hoạt động và cho ra kết quả chính xác, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế. Các bác sĩ cần nhập vai ‘chuyên môn’ để cung cấp kết quả đúng cho AI, từ đó AI có thể nghiên cứu thông tin và trả ra thông tin đúng.

Buổi tọa đàm không chỉ là một bài giảng về AI mà còn là tâm huyết của ông Tiến với giáo dục và công nghệ. Tuy nhiên, tragically, ông Tiến đã qua đời đột ngột vào chiều 31/7, để lại sự tiếc nuối cho đồng nghiệp, học trò và những ai từng làm việc cùng ông. Những kiến thức ông Tiến truyền đạt sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các bác sĩ và chuyên gia công nghệ, đặc biệt trong nỗ lực kết nối y tế với công nghệ hiện đại.

Ông Tiến đã để lại một di sản quan trọng cho ngành y tế và công nghệ, và buổi tọa đàm ngày 18/7 sẽ được nhớ đến như một sự kiện quan trọng trong lịch sử của Bệnh viện E và Trường Đại học FPT.

Thông tin thêm về ứng dụng AI trong y tế có thể được tìm thấy tại trang web của FPT và các nguồn thông tin khác về công nghệ y tế.