Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức do các quy định pháp lý chưa phù hợp. Bà Trịnh Quỳnh Giao, Tổng Giám đốc PVI Asset Management, cho biết tại sự kiện Vietnam Investment Forum 2025: Mid-Year Update do VietnamBiz và Việt Nam Mới phối hợp tổ chức.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn trầm lắng
Sau cú sốc năm 2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có dấu hiệu phục hồi nhưng vẫn còn trầm lắng. Tỷ lệ phát hành sơ cấp mới chỉ bằng một nửa so với thời điểm đỉnh cao nhất. Nhà đầu tư đã tỉnh táo hơn nhiều và các chính sách của Bộ Tài chính cũng đã lọc tốt kênh nào phát hành ra công chúng, kênh nào phát hành riêng lẻ.
Bà Trịnh Quỳnh Giao, Tổng Giám đốc PVI Asset Management
Quy định pháp lý vướng mắc
Một trong những điểm nghẽn khiến dòng tiền vào trái phiếu doanh nghiệp chưa sôi động liên quan đến quy định về dòng vốn từ bảo hiểm. Cụ thể, nhiều quỹ bảo hiểm có nguồn tiền dài hạn và đây được xem là nguồn vốn tốt cho doanh nghiệp thông qua kênh trái phiếu. Tuy nhiên, hiện đang vướng một vài quy định.
Doanh nghiệp bảo hiểm không được đầu tư vào trái phiếu tái cấu trúc nợ. Thay vào đó, doanh nghiệp bảo hiểm phải đầu tư vào tài sản an toàn. Điều này tạo ra bất cập vì tái cấu trúc nợ không hoàn toàn là xấu. Hầu hết kỳ hạn trái phiếu chỉ là 3 năm, 5 năm cùng lắm là 7 năm. Trong khi đó, một dự án bất động sản kéo dài 7 – 10 năm, dự án hạ tầng cũng kéo dài cả chục năm, mà lòng tin của nhà đầu tư chưa đủ để đi dài như thế.
Khó khăn trong việc đầu tư trái phiếu
Doanh nghiệp muốn thu hút vốn chỉ dám để kỳ hạn 5 năm. Điều này vênh giữa bên cầu và bên cung. Trong khi luật quy định không được đầu tư vào tái cấu trúc vốn dẫn đến việc chỉ làm được giai đoạn đầu. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu trả được gốc và lãi 5 năm cho doanh nghiệp bảo hiểm nhưng sau đó, doanh nghiệp bảo hiểm lại không được đầu tư tiếp mặc dù dự án/ doanh nghiệp đó vẫn tốt.
Điều này chặn luôn nguồn vốn từ bảo hiểm. Vấn đề thứ hai là doanh nghiệp bất động sản cũng sợ phát hành trái phiếu. Quy định trái phiếu siết chặt quá, chỉ được tài trợ đúng dự án.
Cần quy định phù hợp
Từ 1/7/2024, NHNN quy định ngân hàng thương mại không được tham gia quản lý tài sản đảm bảo cho gói phát hành trái phiếu. Lãnh đạo PVIAM nói từ đó đến nay rất khó khăn trong việc đầu tư.
“Bởi, lúc đó chỉ còn trái phiếu hoặc thậm chí không có tài sản đảm bảo nào hoặc trái phiếu đảm bảo bằng cổ phiếu. Điều này rất rủi ro. Nếu không cho ngân hàng làm thì ai làm? Bộ Tài chính cần phải có quy định cho phép ai tham gia quản lý tài sản đảm bảo cho gói phát hành trái phiếu”, bà cho biết.