Một đoạn clip ghi lại cảnh người dân yêu cầu kiểm tra chuyên đề của Cảnh sát giao thông (CSGT) khi bị kiểm tra trên đường đang gây tranh cãi trên mạng xã hội. Sự việc này đã xảy ra trên đường Lê Văn Sỹ, phường Phú Nhuận, TP.HCM, khi CSGT yêu cầu một nam thanh niên xuất trình giấy tờ để kiểm tra.
Trong đoạn clip, người dân yêu cầu CSGT cho xem chuyên đề kiểm tra, nhưng CSGT từ chối và giải thích rằng ‘Cái này không công khai được’. Người dân cho rằng người dân có quyền biết CSGT có được lãnh đạo ký phân công làm vào giờ này, ở đây hay không. Cuối cùng, CSGT và người dân đã có cuộc trao đổi, giải thích về quyền và nghĩa vụ của cả hai phía.
Theo quy định mới nhất của Thông tư 46/2024 của Bộ Công an, có hiệu lực từ ngày 15.11.2024, người dân được quyền giám sát CSGT qua 5 hình thức, bao gồm tiếp cận thông tin công khai, qua các chủ thể giám sát, tiếp xúc giải quyết trực tiếp công việc, kết quả giải quyết các vụ việc và quan sát trực tiếp công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Tuy nhiên, việc giám sát của người dân phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hoạt động của cán bộ, chiến sĩ khi đang thực thi công vụ.
Người dân không được vào khu vực thực thi công vụ trừ người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Đại diện Cục CSGT cho biết việc kiểm tra hành chính của lực lượng chức năng được thực hiện theo quy định của công an các tỉnh, thành. Người dân giám sát CSGT bằng cách ghi nhận ở bên ngoài, qua quan sát trực tiếp, không được quyền yêu cầu kiểm tra các kế hoạch chuyên đề của CSGT.
Cục CSGT cũng thông tin rằng nếu người dân quay clip đưa lên mạng mà sai sự thật hoặc gây ảnh hưởng dư luận sẽ bị phạt tiền và nặng có thể truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc quay clip của người dân chỉ để phục vụ khiếu nại, phản ánh. Về chuyên đề, người dân sẽ được xem khi có đơn tố cáo hoặc khiếu nại.
Như vậy, người dân có quyền giám sát CSGT, nhưng phải tuân thủ các quy định và không làm ảnh hưởng đến hoạt động của cán bộ, chiến sĩ. Việc yêu cầu kiểm tra chuyên đề của CSGT không phải là quyền của người dân, nhưng người dân có thể giám sát qua các hình thức khác.
Việc CSGT từ chối cho người dân xem chuyên đề kiểm tra có thể hiểu được, vì kế hoạch chuyên đề thường liên quan đến công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và không phải là thông tin công khai. Tuy nhiên, CSGT cần giải thích rõ ràng và cởi mở với người dân về quyền và nghĩa vụ của cả hai phía.
Trước những tranh cãi trên mạng xã hội, cơ quan chức năng cần có hướng dẫn cụ thể và rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của người dân và CSGT trong việc giám sát và thực thi công vụ.