Với sự phát triển không ngừng của công nghệ vũ trụ trên toàn cầu, Việt Nam có cơ hội để vươn lên và khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, Việt Nam cần chú trọng vào nghiên cứu cơ bản, mở rộng hợp tác quốc tế và tạo môi trường tự do cho các nhà khoa học phát triển.
Các chuyên gia quốc tế đã chia sẻ kinh nghiệm và quan điểm của mình về việc phát triển công nghệ vũ trụ tại Việt Nam. TS Nguyễn Lương Quang, chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế (CEA Paris-Saclay, Pháp), đã trình bày về kinh nghiệm chuyển đổi từ nghiên cứu hạt nhân sang thiên văn học tại Saclay. Ông đã nêu lên việc phát triển bộ cảm biến theo dõi lò phản ứng hạt nhân và sau đó linh hoạt chuyển hướng sử dụng công nghệ đó để quan sát bầu trời.
TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc chia sẻ mã nguồn mở trong nghiên cứu. Ở các nước phát triển như Pháp hay Canada, nhóm nghiên cứu nhận tài trợ từ ngân sách bắt buộc phải cung cấp mã nguồn mở để các công ty có thể tham gia cùng phát triển. Điều này giúp thúc đẩy sự phát triển của công nghệ và tạo ra các sản phẩm mới.
Tuy nhiên, TS Nguyễn Trọng Hiền, chuyên gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), cho rằng rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề quản lý và cơ chế. Nếu không trao sự tự do cho các nhà nghiên cứu, thì rất khó phát triển khoa học thực chất. Ông Hiền cũng nhấn mạnh rằng sở trường lớn nhất của Việt Nam chính là con người.
Để thu hút nhân tài, Việt Nam cần một môi trường thông thoáng. Nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước nhưng chưa về vì họ không thấy môi trường phù hợp với công việc nghiên cứu. Cơ chế hiện tại chưa thuận lợi để họ cống hiến. Ông Hiền cho rằng mọi công nghệ đột phá đều bắt đầu từ những bước rất nhỏ và xuất phát từ cái có thể làm được, từ sở trường đang có.
TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc đầu tư cho vườn ươm startup, các trường chuyên đề và đào tạo thế hệ kế tiếp. Hiện mô hình hợp tác công – tư trong khoa học vẫn còn thiếu vắng tại Việt Nam. Việt Nam cần đầu tư đúng trọng tâm và tạo môi trường tự do cho nhà khoa học để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.
Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam cần tạo điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học và doanh nghiệp có thể hợp tác và phát triển công nghệ vũ trụ. Việc xây dựng môi trường tự do và thông thoáng sẽ giúp thu hút nhân tài và tạo ra các sản phẩm công nghệ mới. Đồng thời, việc đầu tư cho nghiên cứu cơ bản và đào tạo thế hệ kế tiếp sẽ giúp Việt Nam vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.
Trước những thách thức và cơ hội đang mở ra, Việt Nam cần có những bước đi cụ thể và quyết liệt để phát triển công nghệ vũ trụ. Việc hợp tác với các nước tiên tiến và tạo môi trường tự do cho nhà khoa học sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu của mình.